Utangaçlık duygusunu yaşayanlar bu duygunun zamanla doğru orantılı olduğunu, kararlılıktaysa tam tersinin yaşandığını bilirler; yani bu durum uzadıkça utangaçlık duygusu aşılmaz hale gelir, kararlılıksa gittikçe azalır.
Sayfa 78 - Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 13. Baskı·Kitabı okudu
Utangaç insanların ızdırabı, haklarında oluşan düşünceyi bilmemekten kaynaklanır; bu düşünce -ne olursa olsun- açıkça ifade edilir edilmez ızdırap sona erer.
Sayfa 109 - Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 13. Baskı·Kitabı okudu
Utangaçlık insanın içinde yer eden öyle bir acıdır ki, en ileri yaşımıza kadar peşimizi bırakmaz; en derin duyguları bile içimize atmamıza sebep olur; dilimizi tutuklaştırıp ne söyleyeceğimizi bilemez hale getirir ve sonunda da bizi ya meramımızı müphem sözlerle anlatmaya, ya da -duygularımızı anlatamadığımız için hissettiğimiz acıdan ötürü bu duygulardan öç almak istiyormuşuz gibi alaycı bir şekilde konuşmaya zorlar. Ben babamın, kendi oğluna karşı bile utangaç olduğunu bilmiyordum.
Bir başka deyişle utanç tam anlamıyla muhafazakârdır; mahremiyetimizi muha- faza etmek, bizi görülmek istediğimiz halimizle muhafaza etmek için vardır; kendimizi saklayabildiğimiz inancını muhafaza etmek için vardır. Çünkü utanç, yete- rince iyi performans gösteremediğimizde hissettiğimiz şeydir (stand-up komedyenin küçük düşme ihtimalini düşünün). Eğer utanç her zaman ihtimal dahilindeyse, performans her şeydir. Utanma kapasitemiz, olmayı is- tediğimiz kişiye dair korkunç bir hatırlatıcıdır -ve öyle birinin var olduğunu bize hatırlatır-bu performansı sür- dürmek ne kadar büyük bir gerginlik olsa da buna devam ederiz.