Gâlip bütün tesirleri kendi şahsiyetinin filtresinden geçirmesini bilen o nâdir büyük şairlerdendi.
Sayfa 114Kitabı okudu
"Nedîm'den sonra ârazı iyiden iyiye görülen, fakat başlangıcı daha evvele çıkan bir zevk bozulması ve dağılışı, ilhamın umumiyetle küçük ve kelime, ifade oyunlarına dayanan buluşlardan öteye geçememesinden gelen bir yoksulluk, mesnevilerde Nâbî'den beri çalışılan, fakat bir türlü sırrı bulunamayan bir yerli icat arzusu, daha ziyade nesre ait hususiyetlerin artması, bu yarım asrın şiirinin de esas vasıflarıdır. Hamlesini yöneltecek, dağınık tecrübeleri ne düzen verecek ana fikirden mahrum olduğu için bayağılıktan öteye geçemeyen bir realizm ve yerlilik zevki, daha ziyade değerlerin zayıflamasından gelen bir sensualité teşhiri, söyleyecek hiçbir şeyi olmayan insanların vakit geçirmek için konuşmasını andıran yârenlik edası ilk göze çarpan şeylerdir."
Sayfa 30Kitabı okudu
Şeyh Galib'in şöhretine rağmen çilede, ayakkabıcılıktan odun taşımaya, bulaşıcılıktan sofra kurup toplamaya kadar, nefis terbiyesi ve gururunu yenmesi için neler gerekiyorsa hepsini yaptığından şüphe edilmez.
Kuğunun Son Şarkısı
Özgürleşmek, bir anlamda bir masumiyet kaybının o genelin karşısında duran "çirkinliği"ni göze almaksa, bir açıdan da özdeşliğe karşı kendiliğinin özgüllüğünü ve farklılığını ortaya koymanın heyecanı ve așkıyla dolu olmaktır.
Bir Yangın İronisi
Selanikli Ata Efendi bu büyük yangında evinin ve eşyalarının cayır cayır yanışını çaresizlik içinde seyredenlerden biridir; sonunda ironiye dönüşen korkunç bir çaresizlik. Bunu edebiyatımızda bir benzeri bulunmayan ve bizce küçük bir şaheser olan mektubuna dayanarak söylüyoruz. Mavnacı Ali'nin evinde çıkan yangın, Atâ Efendi'ye göre, Âşık Paşa semtine ateş yanaklı bir dilber gibi yönelir. Kadı Hamamı'ndan ve Kadı Çeşmesi'nden fetva üzerine geçer. Otlakçı Yokuşu'nu çayır çayır yakar. İfraziye semtine kamet-firâz-ı efrâz olduktan sonra, kubbesi göğüs gerip minareleri dik geldiği için Fatih Camii'nin etrafını dolaşmakla yetinerek Fatih merhumun türbesini ziyaret eder ve merkad-i şeriflerine İhlas`la Fatiha okur. Ateş medrese talebelerini dil-suhte etmiş, Azablar yönünde cehennem azabı neşredip Atpazarı'nda üzengi parlattıktan sonra Küçük Pazar'da alışverişe başlamış, Çinili Hamam'a girip solundaki sokakları döne döne yakmıştır. Vefa semtine "Ol bi-vefâye dek gideriz" diyerek yönelen ateş, Eski Odalar'dan yenilenmesi gerektiğini tembih ederek geçer. Halıcılar Köşkü'ne hile halısını döşer. Laleli Camii'ni lale bahçesine çevirip Simkeşhane'de rişte-i imtidâdı hadde-i sükûnundan geçirir. Yedikule'ye yedi başlı bir ejderha gibi savlet eder ve Langa Hisarı'nın çevresini ateşten bir palanga ile çevirir.
Kuşku yok ki Şeyh Galip İstanbul’un büyük yangınlarını gördüğü için böyle âteş redifli gazeller yazabildi. (Bakınız; Beşir Ayvazoğlu, Kuğunun Son Şarkısı):
Gül âteş gülbün âteş gülşen âteş cûybâr âteş
(….)
Zemin âteş zaman âteş bütün nakş u nigâr âteş.
Ve kuşku yok ki Şeyh Galip böyle âteşe redifli gazeller yazabildiği için ömrünün yangınlarını kazasız belâsız atlatabildi.
Çünkü yazı, bir yanı âteş bir yanı uçurum olan hayat bıçağının sırtında durmanın en emniyetli yolu.
Yandıkça yazarsınız; ama yandığınız için değil, yanmamak için yazarsınız. Bu yüzden şiirin yangını olabilir en fazla. Yangının şiirinden söz edilemez.
Nazan Bekiroğlu