Zulüm, mazlumu bir nevi tornaya çeker. Mazlum, bir hayvan olsa kaçınıp uzak durmayı öğrenir. Mazlum olma hali, insanı da kökten değiştirebilecek bir potansiyele sahiptir fakat insana verilmiş karmaşık zihinsel cihazlar, bahsettiğim neticeyi de aşağı hayvanların aleminde pek rastlamadığımız bir karmaşıklıkta çeşitlendirir. Aklının marazi kısımlarıyla zulmün acısını birleştirebilen insanoğlu, hayvanlarda dahi görülmeyen bir gaddarlık düzeyine rahatlıkla ulaşabilir. Daha fenası, marazi akıl, insanoğluna yaptığı ve yapacağı haksızlıklar için nice geçerli ve akılcı gerekçeler üretebilir. Bu denkleme yalan yanlış inançları, yarım bilme'leri, ideolojileri, suni aidiyetleri, gelenekten gelen fikr-i sabitleri ve daha sayısız insani çer çöpü de ekleyince insanın bu anlaşılmaz tarafı biraz daha an!aşılabilir bir hale bürünmeye başlar. Kıyamet de işte bu pis sarmalın tam dibinde kopar.