Gazâli:anti-rasyonalizm ve mistisizm
Düşünmenin bu topraklara geri dönmesi,sadece düşünmenin hakkını vermekle değil,düşünmenin hakkını verenlerin hakkını vermekle de mümkün olabilir ancak!..
Aksi halde tarihimizden ibret de alamayız,kuvvet de.
Sayfa 57
Mistisizm, büyücülük, batıl inançlar, ortaçağdakileri andıran tarikatlar ve yıldız falları, özellikle hızlı değişimler karşısında şaşkın ve kendisini yönetmekte güçlük çeken insanlar tarafından benimsenmekte. Bu insanların bazıları o denli yönetilme ihtiyacındadır ki, yakın bir geçmişte bir tarikatın üyeleri, liderlerinin buyruğu üzerine toplu halde intihar etmeyi bile kabul edebilmişlerdi.
Sayfa 23 - Metis
Yetişkinler için yazılan hikayelerin neden özel olduğunu hiç anlamıyordum; başlangıçları yavaş gelişirdi. Yetişkinliğin kendilerine özgü gizemleri olduğunu düşündürüyorlardı bana. Benim anlayamadığım, yetişkinlere özgü sırlar: Mistisizm, masonluk ve benzeri şeyler. Bana sorarsanız büyüklerin Narnia'yı, gizli adaları, kaçakçıları ve tehlikeli perileri okumak istememesi akıl alacak şey değildi.
Sayfa 53 - İthakiKitabı okudu
İnsan bir mahkeme önündedir, yeniden sorguya çekiliyor: günahsız mısın, suçlu mu? Amacın, dünyadaki yaşayış mı, ebedi saadet mi? İhtilaf bugün de karara bağlanmış değildir. Bugün de dini, felsefi, siyasi, sosyal problemleri ortaya atarken aynı düşüncelerle karşı karşıyayız. Aklın hükümdar olduğu o çağda bile akıl doyuramamaktadır insanları, herkes bir aşk tanrısının susuzluğu içindedir. Mistisizm de o çağın özellikleri arasında. Şüphe, tereddüt, endişe... Avrupa her zamanki gibi arayış içindedir, hakikati ve mutluluğu arıyor yine. Düşüncelerin akışını izlerken bir kere daha anlıyoruz ki yaşayışımızı yönelten maddi güçler değil, fikri ve ahlaki güçlerdir.
"Kendi varlığınızı ruhsal manada düzene geçirmek istiyorsanız istiğna sahibi olacaksınız. Kapitalizmin, tüketim toplumunun size sunduğu bu büyük spektrum içerisinde yapabildiğiniz kadarıyla müstağni kalacaksınız. Yani varlığınızı onun sunduğu maddi ürünler üzerine inşa etmeyeceksiniz. Elinizden geldiği kadar. Peki o boşluğu ne dolduracak? İlim dolduracak, yapabiliyorsanız sanat dolduracak. Arada ise felsefe var, o da yetmiyorsa mistisizm dolduracak."
