…
Zaten hangi yalnızlık gece karanlığında, enginliğin sessizliğinde ve Tanrı'nın bakışları altında denizde tek başına yol alan bir gemininki kadar dokunaklı ve şiirsel olabilirdi?
Günümüzde silahlar susuyor, cübbe itibar görüyor; bu hususta derin anlamlar içeren Latince bir deyiş vardır:
Cedant arma togae.
(Silahların yerimi cübbeler alsın.)
I/64
Hamasi bir belagat olsa gerek!
Tehlike insanı belagatli kılar.
I/63
“Bonapartçıların bizim inancımıza, bizim coşkumuza, bizim sadakatimize sahip olmadıklarını söylüyordum.”
“Ah! Madam, en azından tüm bunların yerini tutan fanatizmleri var. Napoléon Batı'nın Muhammed'i, o sıradan ama olağanüstü tutkulu insanlar için sadece bir yasakoyucu ve bir hükümdar değil, eşitliğin sembolüdür."
I/58
Napoleon’la ne uğraştım bu sene!
Dünyanın bir bölümünü eline geçirdikten, yüz yirmi milyon kişinin farklı dillerde "Yaşasın Napoléon!" diye haykırdığını duyduktan sonra, Elba Adası'nda beş altı bin kişilik bir topluluğun hükümdarı olan imparatora artık, Fransa'ya dönme ve tahta geçme imkânını sonsuza dek kaybetmiş bir adam gözüyle bakılıyordu. Yargıçlar siyasi başarısızlıklarından, subaylar Moskova ve Leipzig'den, kadınlar Josephine'le boşanmasından söz ediyorlardı. İmparatorun düşüşüyle değil, Cumhuriyetçi ilkelerin yok oluşuyla coşan ve zafer kazanan bu kralcı topluluk âdeta hüzünlü bir rüyadan uyandığını ve hayata yeniden başladığını hissediyordu.
I/57
…ama çok ihtiraslı biri olduğunu duydum, kötülük ve ihtiras birbirlerine benzerler.
I/55