Ne var ki Lozan’ın kayıplar hanesi hafızalarımızda hâlâ boş durmaktadır. Sadece kazanç (“zafer”) hanesine bakan bir anlayış yaygınlaştırıp yerleştirilmiştir kafalarımıza. Bu yüzden Nutuk’tan başlayarak Cumhuriyet tarihçiliği “tapu” saydığı Lozan’ı “Osmanlı’nın idam fermanı” olan Sevr ile karşılaştırmaya ve ancak bu onaylanmamış antlaşma projesiyle Lozan’ı bir zafer olarak yüceltmeye adamıştır kendisini.
Bir şey kalmaz, yalınız,
Kalır maziden gözler.
Ölür de her yanımız,
Sağ kalır, neden gözler?
Birer yıldız olur da,
Kırpışırlar havada,
Kupkuru bir kafada,
Apaçık giden gözler...
NFK | Çile (1928)