İntibah, "Uyanış" demek. Aslında Namık Kemal'in kitaba vermek istediği isim: "Son Pişmanlık". Her son pişmanlık aslında, derde deva olmasa da bir tür uyanış olduğu için bu noktaya takılmıyoruz. Roman, Türk edebiyatında ilk edebi roman olarak kabul edilir.
Ali Bey, Mehpeyker adında hafifmeşrep bir kadına aşık olur. Devamında olaylar gelişir. Duyguların, iyi veya kötü fark etmiyor, uçlarda yaşandığı bir dram olarak kabul edilebilir. Romanın kahramanı Ali Bey bu uçlarda kendince mekik dokuyor.
Kitap, akıcı ve merak uyandıran bir anlatıma sahip. Uyarlama daha iyi olabilirdi. Günümüz Türkçesine uyarlandığı halde yer yer cümleler yorucu olabiliyor. Ancak çok değil. Betimlemelerde de aynı his var. Fakat onlar da çok değil.
Mesajını veren kitaplardan. Nedir o mesajlar? Ahlak, vefa, sevgi, aşk, dostluk, fedakarlık, pişmanlık. Bunların karşısında ahlaksızlık, komplo, kötülük, saplantılı ruh halleri, menfaat. Bugün yayınlanan televizyon dizileriyle kitaptaki dramın benzerliği, kitabı değil; dizileri klişe kabul etmemizi gerektirir. O yüzden okumakta tereddüt etmeyin derim. Sadece, beklentiyi 70-90 puan arasında tutmak gerekir.