İnsanlardaki çekingenliğin psikanalizde bilinç dışı nedeni şöyle açıklanıyor: “Çekingen çünkü kararsız. Kararsız çünkü hayatta başarılı olamamış, her işi yarım bırakmış; çünkü, aradığını bulamamış. Aradığını bulamamış çünkü en mükemmelini istemiş. Ama en mükemmeli yok. Demek ki olmayacak bir şey istemiş. Çünkü kendini cezalandırmak istiyormuş. Çünkü suçluymuş. Neymiş suçu? Yoksa adam mı öldürmüş? Hayır, kimseyi öldürmemiş ama öldürmeyi ve ölmelerini çok istemiş, taa çocukluktan beri isteyip de gösterseymiş o zaman suçu azalacakmış, ama öldürmek istediklerine güler yüzlü görünmüş. Demek ki ikiyüzlü bir sahtekârmış, kötü bir insan. Ya onun içindeki kötülük anlaşılırsa. Çekingenliği bundan. Bu düşünce dizisinin dile getirilmesi birkaç dakika, aklından geçmesi ise bir an bile değil.”
Həm də mən artıq başa düşə bilmirdim, nəyə görə bədənimin düşüncəsiz, şıltaq, saxta vədlər verən bir parça sına görə başqa arzulara məhəl qoymamalı idim?
Mənsə artıq çoxdan yazılmış bir kitabı təkidlə sona çatdırmağa çalışır, onu oxumaq fikrinə düşməklə səhv eləmədiyimi göstərən bir açar sözə rast gələcəyimə ümid edirəm.