Yakın tarih meraklıları için kitap ana hatlarıyla zaten oldukça ilgi çekici ve sürükleyici. Ancak son bölümde anlatılan Ermeni meselesi dikkatimi en çok çeken kısım oldu.
Cemal PaşaFahri Parin · Parola Yayınları · 201630 okunma
Kitabı herkesin okumasını tavsiye ederim. Kitabı okuduğunuzda bir halkın düşüncesinin 100 sene önce neyse 100 sene sonra da aynı olduğunu görürsünüz. Bir türlü terbiye edilmemiş ve ya Türk düşmanlığı üzerine yetiştirilmiş bir topluluğun müslüman Türk kesime hangi eziyetleri verdiklerini görürsünüz.
Kitaptaki eziyet ve işkence sahneleri sizleri rahatsız edebilir. Fakat bunlar müellifin hayal ürünü değil bilakis röportaj aldığı kişilerin başlarından geçen hakiki olaylardır.
Bunları tasdik eden farklı kaynaklar, hatıralar da vardır, onlar da okunması lazım. Bu olayların anlatıldığı kitaplar ders alınması ve tedbir amaçlı olmalıdır. Hadiste de değildiği gibi bir müslüman bir delikten yılan tarafından iki kez ısırılmaz. Fakat Azerbaycan Türkleri bu işkence ve zulümleri unuttukları için aynı işkencelere 1988-1994 arasında devam eden Karabağ olaylarında, Karabağ savaşında sivil halkın başına gelenlerle hatırladılar.
Ne ilk Karabağ savaşında ne de 44 günlük İkinci Karabağ savaşında Azerbaycan tarafı sivillere zarar vermedi. Bilakis son savaşta ermeniler kendi karakterlerine sadık kalarak sivil yerleşim yerlerine bombalar attılar. Eğer onların ellerinde daha farklı imkanlar olsaydı buna eminim ki son 100 senede yaptıklarını yine de yaparlardı.
Cemal Paşa, İttihatçıların "mahşerin atlıları" diye anılan üç paşasından en makul en fedekar ve en az mecaracı olanıdır.
Zaten diğer ikisinden biri ve bütün felaketlerin de başı olan Enver'e "paşa" demek de doğru olmasa gerek, zira Enver şayet hanedana damat olmamış olsa, değil paşa, ferik bile olabilecek nitelikte biri
Cemal Paşa anılarını kaleme aldırdığı bu kitabında, çoğunlukla görev yaptığı makamlarda geçen zaman içindeki uygulamalarının haklılığını ve bizzat kendi savunmasını yapar tarzda bir üslup sergilemektedir.
O tarihlerde vuku bulan olaylar hakkında daha geniş bir bakış açısından ziyade, Cemal Paşa'nın şahsi gayretleri ve uygulamalarına çok detaycı
