Hakkında
Fikir ve mücadele adamı (D. 1898, Bakü – Ö. 1959, İstanbul). Azerbaycan Türklerindendir. Mirza Bala, Nuhoğlu, A. Kut, M.M. Mehmetzade, M.B. Daşdemir ve Ali Kutluk imzalarını da kullandı. Ortaokulu bitirdikten sonra Bakü’de Tehnikum Okuluna girdi. Öğrenciyken yeraltı teşkilatı olan Muhammediye Komitesine katıldı. 1915 yılında M. Emin Resulzâde’nin çıkardığı Açık Söz gazetesine yazmaya başladı. Aynı zamanda Basiret gazetesinin başyazarlığını da yaptı. 1917 Rus İhtilâlinden sonra İttifak-ı Muallimin ve Gençler Sedası dergilerinde yazdı. 28 Mayıs 1918 tarihinde bağımsız Azerbaycan Devleti kurulduktan sonra hükümetin Azerbaycan gazetesinde yazarlığa devam etti. Bağımsız Azerbaycan Devletinin topraklarının 27 Nisan 1920 tarihinde Bolşevik Rus orduları tarafından işgal edilmesi ve millî yönetime son verilmesi üzerine arkadaşları ile birlikte İstiklâl Komitesini harekete geçirerek Millî Müsavat Partisinin yeraltı faaliyetlerini yürüttü. Aynı zamanda Bakü’deki okullarda öğretmenliğini de sürdürdü. Milliyetçi Azerbaycan Türk gençliğinin kültürel ve siyasî yönden gelişmesinde önemli rol oynadı. Bir ara Ruslar tarafından tutuklandı. Hapisten çıktıktan sonra çalışmalarına hız vermiş; ancak, Rusların sıkı takibi ve baskısından kurtulmak için İran’a sığındı. Güney Azerbaycan’ın Enzile şehrine yerleşerek mücadelesine devam etti.
1927 yılında İstanbul’a gelen Mirza, geri kalan ömrünü de Azerbaycan İstiklâl Mücadelesine harcadı. Yeni Kafkasya, Azeri Türk, Odlu Yurt, Bildiriş, İstiklâl, Kurtuluş ve Azerbaycan dergilerinde millî mücadeleyle ilgili yazılar yazdı. 1932 yılında Türkiye’den ayrılarak Varşova’ya gitti. 1939 yılında İstanbul’a dönerek Milliyet ve Cumhuriyet gazeteleriyle Komünizmle Mücadele ve Azerbaycan dergilerinde Rus esiri Türkler hakkında yazılar yazdı. Mirza Bala Mehmetzade, Mehmet Emin Resulzâde’nin fikir ve görüşlerinin takipçisi ve uygulayıcısı olarak tanındı.
BAZI ESERLERİ:
Azerbaycan Misak-ı Millîsi (Azerbaycan İstiklâl Beyannamesinin Tahlili, 1927), Ermeniler ve İran (1927), Millî Azerbaycan Hareketi (Millî Azerbaycan Müsavat Halk Partisi Tarihi, 1938), Azerbaycan Tarihinde Türk Albanya (1951).
KAYNAK: Ertuğrul Yaman / Türkiye’deki Türk Dünyası (A.K. Bolaç – A. Esatoğlu ile, 1998), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2. bas. 2009).
Tam adı:
Mirza Bala, Nuhoğlu, A. Kut, M.M. Mehmetzade, M.B. Daşdemir, Ali Kutluk
Ünvan:
Yazar; Düşünür
Doğum:
Bakü, Azerbaycan, 1898
Ölüm:
İstanbul, Türkiye, 1959
Okurlar
2 okur okudu.
5 okur okuyacak.
Okur demografisi
Kadın% 0.0
Erkek% 0.0
0-12 Yaş
13-17 Yaş
18-24 Yaş
25-34 Yaş
35-44 Yaş
45-54 Yaş
55-64 Yaş
65+ Yaş
Sözler ve Alıntılar
O zamanlar İstanbul'da mülteci bulunan Resulzade Mehmed Emin Bey yazdığı mektuplar ve gönderdiği yeni türkçü neşriyat vasıtasıyla bu fırkanın [Müsavat'ın] ideolojisinde pek mühim ve esaslı tesir yapar; "ümmetçilikten" "milliyetçiliğe", "islamcılıktan" "türkçülüğe" geçişine sebep olur. Harbiumumiden evvel Bakü'ye dönen Resulzade Mehmed Emin Bey bu fırkanın başına geçerek bir çok yazılarla bu fırkanın türkçü ve istiklalcı ideolojisini ve inkilabcı taktikini sureti kat'iyede tespit eder ve bu ideolojiyi "Açık Söz" gazetesi vasıtasıyla neşr ve tamime, efkarı umumiyeyi bu yolda terbiyeye başlar.
Sayfa 2 - Azerbaycan Kültür Derneği / AnkaraKitabı okudu
