En Beğenilen Yaşar Çoruhlu Gönderileri
En Beğenilen Yaşar Çoruhlu kitaplarını, en beğenilen Yaşar Çoruhlu sözleri ve alıntılarını, en beğenilen Yaşar Çoruhlu yazarlarını, en beğenilen Yaşar Çoruhlu yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.Türkiye'de yaşayan bir vatandaş günlük yaşantısında pek çok deyim kullanır: Etekleri zil çalıyor, bir dikili ağacın olsun, dünyanın çivisi çıkmış vs. Bununla birlikte isimlerden de söz edilebilir: Alp, Tekin, Yaşar, Dursun, Temel. Hatta kara kartal, arslanım, yüce dağlar, kör şeytan, kutupyıldızı, ulu ağaç gibi tamlama ve ifadeler de mevcuttur. Buna rağmen tüm bunların mitolojiyle bağlantılı bir anlam içerdiği bilinmez. Hayvan isimleri, gücü, erkekliği veya dişiliği ifade ettiği için ve daha kökende hayvan atalara kadar uzandığı için kültürde yer eder. Şaman elbisesindeki ziller tören sırasında şıngırdar ve böylece etekleri zil çalmak deyimi ortaya çıkar. Ağaç, dünyanın ekseni olarak kabul edilen hayat ağacına işaret eder; dağların Tanrı'nın mekânı olduğu düşünülür.
Sayfa 9Kitabı okudu
Bazı Türk topluluklarında Kutupyıldızı (Kuzey yıldızı ya da Demirkazık yıldızı) göğün direği sayılır ve tanrıların atlarını bu direğe bağladığına inanılır. Başka bir mitteyse sözü edilen bu yıldız, göğün göbeği olup yerin göbeğiyle kozmik eksen aracılığıyla birbirine bağlanır.
Birtakım araştırmacılar Gök Tanrı dışında, sözü edilen tanrıların ikincil olduğunu ve sonuçta ona bağlandığını belirtir. Jean-Paul Roux'ya göre Gök Tanrı yaşamsal mutluluğu (kut) ve talihi (ülüğ), toplumsal durumlarına göre insanlara verir. Kozmolojik ve toplumsal düzeni sağlar; ona dua edilir ve kurban verilir. Bazen tanrı olarak adlandırılan, ruh ya da kutsal kabul edilen çok sayıdaki ikincil güç ise daima Tanrı'ya bağlanır. Ancak bu, başlangıç için doğrudur; zaman içerisinde ortaya çıkan gelişmeler bazen ikincil olanı, birincil olanla eşit konuma, hatta onun yerine taşımıştır. Bu nokta, belki de Türk dininin kozmolojik düşüncelerin gelişimi sonucunda ortaya çıktığına işaret etmektedir; ancak bu temel inanç ve mitolojinin içine pek çok dinden etkiler karıştığı gibi, özellikle Şamanizmin çehresi de büyük oranda değişmiştir.
İslamiyetin kabulünden sonra bile Türklerde eski inanışlar ortadan kalkmadı; yeni dine göre yeniden kurgulandılar ve yeni din de eski Türk inançlarına göre yorumlandı.
Gök Tanrı ya da bazı topluluklarda zamanla onun yerine gecen Ülgen, Yunan mitolojisindeki Zeus (tanrıların tanrısı, Sumerlerdeki Anu'ya karşılık gelmektedir (Çoruhlu 2001; 24).
Öte yandan kozmolojik unsurlara bağlı olarak gök kurt ya da bozkurt nitemelerinin yanında, ak kurt ya da al kurt, kara kurt ibarelerine de rastlanmaktadır. Bu tür adlandırmalar renk simgeciliğine işaret etmektedir. Burada ak kurt gök unsuruna ( buna bağlı olarak saflık, temizlik, erdeme) al kurt şiddete ya da yer unsuruna, kara kurt ise karşı durulmaz kuvvete, yeraltı unsuruna ya da kötülüğe işaret ediyor olmalıdır.
Sayfa 267
