Başkalarından gördüğün kötülük, seni iyilik yapmaktan alıkoymasın. İyilik ibadettir, kötülükte hesaplaşmaz.
İnsanın yakın zamandaki gelişimi sırasında, davranışlarının payandası olan gelenekler de artık hızla kaybolmaktadır. Ona ne yapması gerektiğini söyleyen hiçbir içgüdü ve nasıl davranması gerektiğini söyleyen hiçbir gelenek kalmadı; hatta bazen ne yapmak istediğini bile bilmiyor. Bunun yerine ya diğerlerinin yaptıklarını ya da diğerlerinin ondan istediklerini yapmak istiyor.
Toplama kampında, yaşantının tüm fiziksel ve zihinsel ilkelliğine rağmen ruhsal yaşamın derinleşmesi mümkündü. Zengin bir entellektüel yaşama alışmış olan duyarlı kişiler daha fazla etkilenseler de iç benlikleri daha az hasara uğrar. Kendilerini çevreleyen korkunçluklardan, iç zenginliklerine ve ruhsal özgürlüklerine sığınarak korunabiliyorlardı.
Okur Takip Önerileri
Bir yerlerde insanın belli bir saatin üzerinde uykusuz kalamayacağı yazıyordu. Tamamen yanlıştı! Yapamayacağım bazı şeyler olduğunu zannediyordum. Şu olmadan uyuyamam bu olmadan yaşayamam gibi. Auscheitz 'teki ilk gecemizde tuğlaların üzerine yapılmış yataklarda uyuduk.
Ortalamaya bakılırsa, sadece yıllar boyunca kamptan kampa sürülen ve bu hayatta kalma mücadelesinde tüm erdemlerini kaybeden tutsaklar yaşamlarını sürdürebiliyorlardı. Kendilerini kurtarmak için dürüstçe olsun olmasın, kaba kuvvet, hırsızlık ve arkadaşlarına ihanet de dahil olmak üzere her yolu denemeye hazırlardı.