XIV. yüzyıldan itibaren, dîvân teknik ve estetiğine dayanarak, yapmacık, uydurma bir dille ve aruzla meydana gelen edebiyatla halk edebiyatı, tamamiyle ayrıldı. Artık aydın zümrenin dili ve edebiyatı, zevki ve müziği, halkın dilinden, duygusundan, zevkinden ve sazıyla kavalından tamamiyle başkaydı.
Önsöz
Alevîlik, babadan oğula, sürüp gider, hâriçten birisi, bu yola giremez.
Sayfa 29
Âdem vardır cismi semiz
Alır abdest olmaz temiz
Halkı dahleylemek nemiz
Bilcümle vebâl bizdedir
Sayfa 37
Kıblem sensin yüzüm sana dönerim,
Mihrabımdır kaşlarının arası
Pir Sultan AbdalKitabı okudu
Semah oynanmaz dönülür Cahit bey!
Bütün Bektaşi-Alevi Tekke ve çevrelerinde onun nefesleri çok yaygındır. Nefesleri her zaman Ayn-ı cemlerde beste ile okunmuştur. Hatta, semahlar onun nefesleri ile oynanmıştır. Elde bulunan Tekke musikisi içinde en çok Pir Sultan'ın nefesleri yer almaktadır.
Sayfa 60Kitabı okudu
Seyyah oldum şu âlemi gezerim
Bir dost bulamadım gün akşam oldu
Kendi efkânmca okur yazarım
Bir dost bulamadım gün akşam oldu
Bozuk şu dünyanın temeli bozuk
Nedir neyi sevelim, neden ne istiyelim
Nerden nere varalım, olduk mest ü dîvâne
Said EmreKitabı okudu
Pir Sultan Kızılbaşının bestelenen güzel şiirleri
Pîr Sultan Abdal’ın birçok nefesi Alevî-Kızılbaş ve Bektaşî âyîn-i cemlerinde okunagelmiştir. “Güzel âşık cevrimizi / Çekemezsin demedim mi”; “Sabahın seherinde cümbüşe geldim / Dağlar yâ Muhammed Ali çağırır” gibi nefesleri Sünnî tekkelerinde de yaygın biçimde okunmuştur. Sadettin Nüzhet derlemesinin sonunda sabâ (güzel âşık), uşşak (aman hey erenler), araban (sabahın seherinde) ve muhayyer (ey benim divane gönlüm) makamındaki dört nefesinin notası yer almaktadır.
Mahabbettir lâ ilahe illâllâh Mahabbettir
Muhammet! Aasûlullâh Mahabbettir Aliyyün
Veliyyullâh Üç isim mânada birdir mahabbet
...
Aşk od’una yanageldim
Pervâneveş dönegeldim.
Şah Hâtayî
Seher Abdâl :
Aruz biçimiyle yazdığı mesneviden anlaşılan Seyyid Battal Gazi’yi pîr tanıyan ve XVI.yy yaşıyan u’rum abdâllarındandır.
Ederiz şükr-i Hudâ fahr ile bulduk bu demi Giderek arttırır ol Bâri Hudâ mertebemi
Tarf-ı Hakk’ta olagör bak nice eyler keremi
Varalım kırklar ile eyliyelim ayn-i cemi
Yunus Emre der hoca gerekse var bin hacca
Hepisinden iyice bir gönüle girmektir
Dükkân açtım metâım var şarımda
İşler bazergânlar Şam’da Urum’da
Bir güzelin sevdası var sêrîmde
Gayrı hûb’lar ile işim kalmadı
Huseynî
...
Eğnime giydim abâyı
Terk eyledim kam’û kabâyı
Muhyiddîn Abdâl