Akış
Ara
Keşfet
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
Alışveriş
Keşfet
Kitaplar
Yazarlar
Okurlar
Kitap Türleri
Dergiler
Çevirmenler
İncelemeler
Alıntılar
İletiler
1000Kitap Android UygulamasıÜCRETSİZ – Google Play'den indirin
1000Kitap iOS UygulamasıÜCRETSİZ – App Store'dan alın
ŞartlarGizlilikTopluluk KurallarıHakkımızdaReklam VerinİletişimKütüphanecilerDizinlerÇerez Politikası
©2024 · 1000Kitap Web Uygulaması · 2.38.12
Hay b. Yakzan
"Hay b. Yakzan'ın bizdeki etkilerinden söz etmek mümkün değil. Çünkü biz ne İbn Tufeyl'i, ne de eserini tanıyoruz."
Hay b. Yakzan, utanmamız gereken bir konu ile başlamak istiyorum. Bu nadide eser, batıda 14. yüzyıldan başlayarak Avrupa dillerine çevrildi. Biz de ise 1923 yılında çevirisi yapıldı, bakın sadece çevirisi
Alafranga mı ? Alaturka mı ??
Felâtun ve Râkim yakın muhitlerde, biri alafranga özentisi bir babanın elindediğeri babası ölünce zor koşullarda, anne ve dadısının fedakârlıklarıyla büyümüş yirmili yaşlarda iki arkadaştır. Felätun Bey şık giyinmenin, gezip tozmanın peşinde Batı özentisi bir tiptir; Râkım Efendi ise çalışkan, kendini yetiştirmiş, Doğu ve Batı kültürlerini özümsemiş biridir.
Rakım kendi emeği ile çalışıp kazanan her şeye dikkat eden, haram helal dairesinde hareket eden birisi iken felatün tam tersine kumar oynayan dost hayatı yaşamaktan çekinmeyen sürekli para yiyip gezmeyi seven hovarda birisi…
Ahmet Mithat Efendi birbirine bütünüyle zıt bu iki tipi çeşitli olaylar içindekimi zaman oldukça mizahi bir dille karşılaştırarak ideal bir tip yaratırYazarın yaşamöyküsüyle paralellikler de taşıyan roman, Batılılaşma eşiğindeki toplumun meselelerini bu yeni kültürü sindiremeyen alafranga züppe tipiyle ortaya. koyar
Felâtun Bey ile Râkım EfendiAhmet Mithat Efendi · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 202322,9bin okunma
Sadettin Ökten hocanın kaleminden sanata, insana ve bu iki unsurun birbiriyle olan ilişkisine dair iç açıcı bir eser.
Kitabın içerisinde sanat denilince aklına yalnızca ülke sınırlarının dışında üretilen eserler gelen kendi toplumuna yabancı insanlara kendi sanatının var olduğunu göstermesi ve bu müktesebatın genişliğine dair örneklerin olması takdire şayan. Batıda üretilen eserlere de yer verip hatta bunu kendi yaşıtı birisi üzerinden göstermesi hem bizlerin sanata ve kendi kültürümüze yabancılığımızı göstermesi kitabın değerini artırıyor. Batıyla doğu arasında sıkışmış bir toplum olan bizim illa birini seçip diğerini yadsımak zorunda olmadığımızı iki kültürü kucaklayıp güzellikleri sahiplenmek gerektiği fikri bu kitabı okurken benim zihnimde beliren en önemli düşünce oldu. Hep seçim yapmak zorunda bırakılıp en kötü seçimleri tercih etmekte maharetli olan bizler için belki de bir ihtimalin daha olduğunu farketmek güzelin, sanatın doğu veya batı ayrımında bulunmadığını görmek belki de çıkaracağımız en önemli derstir. Kendi adıma bu gerçekleri sanatta da görebilmek yapacağımız hala çok iş olduğunu ve artık anlamsız ayrımlardan kurtulmak için daha çok çaba harcamam gerektiğini gösterdi.
Kısacası bazı kitapları okurken içindeki düşüncelerle kavga edilir bazı kitaplardaysa bu durum tam tersidir, bu kitapta olduğu gibi. Kitabı okurken bir büyüğümden nasihat dinler gibi okudum. Sadettin hocanın fikir ve düşünce dünyasından da bir parça alabildiysem ne mutlu bana.
Peyami Safa bu kitabında Cumhuriyet'in ilk yıllarında çokca yaşanan günümüzde de devam eden yanlış batılılaşmayı ele almıştır. Kitabın adındaki Fatih semti; Şark'ı (Doğu'yu) yani maneviyatı, Osmanlı'yı, İslâm'ı sembol eder. Harbiye ise Garp'ı (Batı'yı) Avrupa'yı, yabancılığı sembol eder. Günümüzde de böyledir. Fatih semti başkadır :)
Neriman, Şinasi, Macit ve Faiz Bey karakterleri var. Neriman Doğu kültürünün temsilcisi gibi bir kızdır. Tâ ki Harbiye'de Macit ile tanışana kadar. Orada Batı'nın gösterişli yaşamı Neriman'ı etkiler ve Neriman kendi kimliğinden, Doğu kültüründen, Fatih'ten nefret eder. Sonra Harbiye'de huzuru bulamayınca Fatih'e, (aslında özüne mesajı verilmek isteniyor) geri döner.
"Türkiye, Garptan tesir almakta tereddüt etmemelidir. Ancak, bu tesir, bizim tarafımızdan yapılacak mukabil bir tesiri ihlal etmeyecek dercede kalmalı, yani kültürümüzün güzel ve halis köklerine kadar nüfuz etmemelidir." Syf-119
Çok önemli bir mesaj veren bu kitabı tabii ki tavsiye ederim.
Engin ile aynı devlet dairesinde çalışan Süheyla arasındaki aşk, Engin’in Süheylâ’dan ayrılarak servet peşinde koşması ve Süheylâ ile Engin’de yaşanan kültürel değişim ekseninde meydana gelen doğu-batı çatışması konu edinir.
Bedenî ve maddî hazlara bağlı bir mutluluk düşüncesini besleyip büyütüyoruz. Dünya muhabbetini sayısız teferruat ile zenginleştiriyoruz. Nefsin ihtirasları bizi her an değişik parıltılar yayan eşyaya doğru koşturuyor. Bu vahşi koşu modern dünyanın simgesidir. Yoksulluk İçimizde, kalbî olanı, aşkı ve öteleri dile getirerek hayatın hakikatine işaret ediyor. Genel hatlarıyla kitap bu lakin belirtmek isterim ki kitapta konuşmalardan çok betimlemelere yer verilmiş betimlemeler güzel kitabı okunur hale getiriyor lakin konuşma azlığı kitap içinde ki olay örgüsünü bağlamıyor ve kitabı okurken kopukluklar yaşanabiliyor.
Batı ve Doğu Kıyaslaması
Konuya ilgisi olanlar için söyleyeyim, kitabın ancak yarısı zen ile ilgili. Yazar kitabın ilk yarısında meslek sahibini ilgilendiren teknik açıklamalar yapıyor ki neredeyse elli sayfa sürüyor. Budizm ve zen üzerine içsel yolculuk adına daha az bir bölüm ayrılmış. Üstelik yazar konuyla çok ilgim yok ama yorumum bu diye birşeyler yazmış. Sadece okumaları üzerine modern psikolojiyle kıyaslamalarını yapıyor. Biraz batı dünyasını eleştiriyor biraz da doğu mistisizmini anlamaya çalışıyor.
