Fiziksel yapılanmanın arkasında şehirlere biçimi, düzeni, hiyerarşiyi ve tabii ki estetiği veren bir tercih, bir bilinç vardır. İşte o bilinci sağlayan, insan davranışlarının bireysel ya da toplumsal arka planında yer alan medeniyet tasavvurudur.
Sayfa 14Kitabı okudu
Temaşa bir yerde islâmi estetik ya da güzellik tecrübesinin özünü oluşturur. Zira temaşa tecrübesinde duyusal düzeyi aşan ve adeta doğrudan doğruya gerçekleşen bir idrak ya da kavrayış durumu söz konusudur. Özgün anlamıyla temaşa, başta doğal güzellikler olmak üzere belli bir nesneye sabit bir şekilde ve mütemadiyen dikkat kesilmek, ona dalmak ve adeta ona katılmak gibi bir şeydir. Bir başka söyleyişle zihnin eşyada dinlenmesidir. (…) Ama çağdaş insanın böyle bir tecrübe yaşamak için bir şeye uzun süre bakmaya vakti yok gibi veya o böyle bir yeteneği yitirmiş gibi.
“Güzellik, insanın onu algılamasından bağımsız olarak vardır.”
Güzellik sevgisi, güzelliği idrakin peşinden alınan hazdan dolayı değil, güzelliğin bizâtihi kendisinden dolayı olduğu zaman bir anlam ifade eder. Zira bir şeyin kendisi verdiği hazla özdeştir. Gerçek, önemli olan ve kalıcılığına güvenilen sevgi de budur.
Sayfa 71
Elbette din sanat değildir, ama duyarak, düşünerek ve keyif alarak yaşamak sanattır.
Burda en iyisi akılla kalbi bir yerde buluşturmaktır.
Sayfa 16Kitabı okudu
İSLAM TARİHİ VE SANATLARI KAYNAK
1. İslami İlimlerde Metodoloji Meselesi (2005), İstanbul: Ensar Yayınları.
2. Togan, Zeki Velidi (1981): Tarihte Usul, İstanbul: Enderun Yayınları.
3. Şeşen, Ramazan (1998), Müslümanlarda Tarih-Coğrafya Yazıcılığı, İstanbul: İsar Yayınları.
4. Humphreys, Stephen (2004), İslam Tarih Metodolojisi, İstanbul: Litera Yayıncılık.
5. Horowitz, Josef
Eğer gerçek bir edebiyattan, sanattan ve güzellikten söz edilecekse, bunun kaynağını İslâm’da aramalıyız. Çünkü, evrensel sanatın da, güzelliğin de kaynağı İslâm’dır. “İslâm sanatının en belirgin özelliği, bu sanatın, ruhun mutlaka açılan penceresinin aydınlığında gelişmiş bir sanat olmasıdır. Bu sanatta kafa ve gönül, vahiy ve ilham gibi iki ilâhî ışığın aydınlığında buluşarak olağanüstü güzellikte sanat eserleri ortaya koymuştur. Bu sanatta fizik ötesi, hayatın bizzat içinde olduğunu mütemadiyen hissettirir. Kısaca İslâm sanatı hayatın metafiziğe ve metafiziğin de medeniyete bitişik olduğunun en somut göstergesidir.” (Turan Koç, İslam Estetiği, s. 19)
Bugün, Türkiye başta olmak üzere adı İslâm ülkesi olarak anılan ülkelerde İslâm’ın hiçbir güzelliğine rastlanmıyorsa bunun müsebbibi İslâm değil, İslâm’ı sahiplenmiş görünen ülkelerin insanlarıdır.
Arif Ay
