Giyotin
Andre chenier'nin başı Paris'te
göbeği İstanbul'da kesildi
Sayfa 49 - Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Kimyacı Antoine Lavoisier daha önce vergi toplayıcılığı yaptığı için; şair André Chénier birinin beğenmediği bir başyazısı yüzünden; Georges Danton ve Camille Desmoulins, Robespierre tarafindan lanetlendikleri için idam edilmişti; ayrıca, toplam 2.500 kişiyle birlikte Robespierre’in kendisi de giyotine gönderilmişti. Robespierre' in sadık takipçisi Philippe Le Blas intihar ederek kendi beynini patlatmıştı ama yine de Place de la Révolution'a (şimdiki adıyla Place de la Concorde) götürülmüş, ölmüş olmasına karşın başı kesilmişti. İnsanlar "giyotindeliliği"nden ve "darağacına tapanlar" tarafindan kutlanan "kızıl kitle"den bahsediyorlardı.
"Uzaklarda arayacağız, arayacağız ölmektense,
Bir bahane, dostum, yaşamaya, dertlenmeye."
- ANDRE CHENIER
Sayfa 154Kitabı okudu
Andre Chenier'in darağacına giderken ikide bir eliyle kafasını tutup "Halbuki, burada bir şeyler daha vardır!" diye haykırışlarındaki manayı şimdi her vakitten daha çok anlıyordu.
İçinde hâlâ bir şeyler var!
Eski Banka Sokağı. Sokağın bir yanını, boydan boya tek eski bir bina oluşturuyor. Burası da ilginç, çünkü Fransız Devrimi'nin şairi Andre Chenier'nin doğduğu ev. Binayı 1772'de Fransız elçisi Comte de St. Priest yaptırmış, şimdiki adı da Sen Piyer Hanı. “Chenier bütün giyotin fasıllarının sona erdiği Dokuz Thermidor'dan tam da iki gün önce giyotine çıkmak durumunda kaldı. Ölmeden önce, başını göstererek, "Et pourtant il y avait quelque chose la," (İçinde hâlâ bir şeyler var) dedi.”
Canlanır son ışık ve tatlı rüzgarlar gibi,
gözümde güzel günler
dibinde giyotinin üflerim neyimi
deyip neylersin kader.
Düşünmeden kendimi, çürüyüp gideceğim,
bu karanlık çukurda
benim de kaderim bu! orada bekleyeceğim
alışalım unutmaya
ölüm uykusuyla kapanacak ah gözlerim
gideceğim bir anda
son şiirlerim bunlar benim
dört duvar arasında.
Ben mi ölecek mişim?
Uyuyorum sessizce,
Sessizce uyanıyorum.
Ne uyurken, ne uyanık vicdan azabı duymadan,
Hoş geldin diyorum güne.
Sıkı sıkıya bağlıyım yaşama
Eğilip bel veriyorum
Kuzeyin kara yeline
Kuzeyin kara yeline kaldırıyorum başımı.
Acı günler yaşıyoruz, tatlı günler de gelecek!
Hangi bal var yemekten bıkmadığımız?
Hangi deniz fırtınasız?
Tanrı'dan korkar gibi
Korkuyor alçaklardan insanlar.
Biz de bu yazarları bayıla bayıla okuyoruz
Voltaire, Lord Byron, Victor Hugo, Thomas Hope, Andre Chenier gibi eski Yunan medeniyetinin hayranı olan şair ve yazarlar Yunanlılar'ın bağımsızlığını destekleyip, Osmanlı Aleyhine yayınlar yaptılar.
