Akıl sağlığı denen şu sıradan sabit fikirlerin hepsi dayanılmaz derecede can sıkıcı. Baba, Oğul ve Kutsal Ruh olduğunu hayal edebilen kişi yeryüzündeki en mutlu insandı.
Sayfa 88Kitabı okudu
Baba+oğul+Ruhul Kudüs (Kutsal ruh) üçlemesi
“Baba+oğul+Ruhul Kudüs (Kutsal ruh) üçlemesi Hıristiyanlığı üç tanrılı bir sisteme (trinity) götürür. Bu Yunandaki çok tanrıcılığın başka bir biçimi olur. Oysa ki, eldeki İncil’lerin açık anlamı babayı tek tanrı olarak bildirir. Oğul yaratılmıştır. Oğul yokken baba vardı. Özleri, mahiyetleri ayrıdır. Baba yaratan, oğul yaratılandır, ikisi aynı mahiyette ve aynı güçte olamazlar.
Sayfa 113Kitabı okudu
Bizans, Toledo'da yapılan bu girişimi duyunca kızılca kıyamet koptu. İspanyolların kendi başlarına böyle girişimde bulunmaları Bizans/Konstantinopol ile Roma arasında tarihi bir tartışmayı başlattı. Bizans bu eklemeyi kabul edemeyeceğini ve İznik Konseyi'nde yapılmış olan formülasyona bağlı kalacağını açıkladı. Roma ise "filioque" a sahip çıktı.
Böylelikle Hıristiyan amentüsünde iki ayrı yorum çıkmış oldu.
Birincisine göre Kutsal Ruh, Baba'dan ve Oğul'dan neşroluyordu. Onların devamı, sürdürücü olarak anlaşılıyordu.
İkincisine göre, bu şekilde yapılan amentü Trinite'deki dengeyi bozmuştu.
Doğu Ortodoks Kilisesi'nin ruhani önderleri olan patrikler bu görüşteydiler.
Doğu Ortodoks Kilisesi'ne göre Teslis'te bir uyum, bir denge vardı. Bu da şöyle olmuştu : Baba ebediyen Oğul'a kaynaklık etmekteydi. Kutsal Ruh ise Oğul'dan neşrolmaktaydı. Dengeyi kuran Baba'ydı
"Filioque" kelime anlamıyla "ve oğuldan" demektir. Bu kelime gerçekten kutsal metinlerde bu şekilde geçmemekteydi. Sevilla'nın sevilen piskoposu Isidor tarafından Hıristiyan amentüsüne sokulmuştu. İznik-İstanbul Konseyi'nin kabul ettiği metnin sonuna, tek kelime olarak eklenmişti. İznik-İstanbul Konseyi'nde kabul edilen metinde şöyle denilmişti: "Baba'dan gelen Kutsal Ruh'a inanıyorum". Toledo'da bu amentüye "et ex filio" ibaresi eklenmişti. Buna göre Kutsal Ruh, hem Baba'dan hem de Oğul'dan geliyordu.
Daha sonra Hıristiyanlık içinde ortaya çıkan tartışmalarda bu iki metin çok önemli rol oynamışlardı. Filioque sorunsalı da işte bu bağlamda ortaya çıktı. Baba ile Oğul ve Oğul ile Kutsal Ruh arasındaki bağlantının nasıl olacağı "filioque" problemini başlattı