Dokuz Oğuz Menkıbesi
Türkler , ne zaman milli kültüre kıymet vermeyerek yabancı irfana kıymet vermişlerse ve kendi milletlerini beğenmeyip başka milletlerin taklitçisi ve tapıcısı olmuşlarsa, böyle bir göç felaketine uğramışlardır. Kut Dağı,milli vicdanın bir timsalinden başka bir şey değildi . Onu Çinlilere feda etmek, gayet büyük bir günahtı. Göç, bu günahın kefareti idi.
Sayfa 107 - ÖtükenKitabı okudu
DOKUZ - OĞUZ MENKIBESİ
Dokuz - Oğuzlar evvelce, Kumlançu adı verilen bir ülkede otururlarmış. Burada Tuğla ve Selenga adlı iki ırmak akarmış. Bir gece oradaki iki ağacın üstüne, gökten bir nus nütunu indi. Bu ağaçlardan biri sümü yani huş yahut kayın ağacı (bouleau), diğeri kasuk (yani Cihangüşâ’ya göre çamfıstığı, Mahmud-i Kâşgarî’ye göre fındık) ağacı idiler.
Şane Menkıbesi
"Şane", Türkleri "Cucuvan'a Tatarları"nın hakimiyetinden kurtaran kahramandır. "Şane", Moğolcada "kudret" manasınadır. "Börteçine" = "Şane" (bozkurt) demektir. Türkleri Ergenekon' dan yani milli felaketten kurtaran bu "Şane" adlı kahramandır. Hakaniye Devleti'nin müessisi olan Karluk hakanları İslamiyet devrinde bile "Şane"nin evladı olmakla iftihar ediyordu (Mürücüz-Zeheb, s.). Kendilerini "Şane"ye nisbet eden yalnız Göktürkler değildi. Oğuzlar ve Çingiz zamanında Moğollar da kendilerini Şane evladı addediyorlardı. Zaten Moğollar halis Oğuz olduklarını iddia ediyorlardı. "Ergenekon" menkıbesi yanlış olarak Göktürklere nisbet edilmiştir. Camiü't-Tevarih ve diğer menbalar "Ergenekon"u Oğuzlara isnat ediyor. Ma'mafih "Ergenekon" Oğuzlarda, Göktürklerde, Karluklarda müşterektir. Çünkü hepsinin an'ane ve menkıbesinde "Kurt halaskarlığı" vardır. Bundan başka, Cucuvanlara karşı ilk isyan edenler "Huei-hu"lar yahut Talaslar yani Oğuzlarla Dokuz Oğuzlardır [Deguignes]. Türk istiklali bunların isyanı ile başlar. Göktürkler sonradan Cucuvan boyunduruğundan kurtulmuşlardır.
Oğuz Han Menkıbesi.
Oğuz dini, "Oğuz Han" adlı bir kahramanla başlar. Türk an'anesi, "Oğuz Han"ın şeceresini bu suretle zaptetmiştir: Türklerin ilk ceddi "Türk Han", yahut "Ebülce Han" dır. Çadır yapmasını iptida düşünüp icat eden bu zattır. Bunun: "Tutuk", "Amlak", "Barsacar",
Oğuz menkıbesi, Uygurca bir metinde,
Oğuz doğduğu zaman yüzü mavi, ağzı ateş gibi kırmızı gözü, saçı ve kaşları siyah bir dünya güzeliydi. Annesinin memesinden ilk sütü emdikten sonra, bir daha emmedi. Yiyecek istedi, lakırdı etmeğe başladı. Kırk günde
büyüdü: dolaşıp oynuyordu. Oğuz’un ayakları öküze, vücudu kurda, göğsü ayıya benzerdi. Böğürleri kıllı idi. At sürüsü güder, beygire