… adalet hukuki bir önlem değil, kanun maddeleri ile dolu kalın bir kitap, felsefi inceleme metinleri, özetlenmiş hayaller, basmakalıp boş ahlak sözleri hiç değil. Adalet güvenli yollar ve caddelerdir. Kentin karanlıkta bile rahatça gezinilen ara sokaklarıdır. Hanlardır, meyhanelerdir, tuvalete giderken cebindeki keseni düşünmeyeceğin ve karını masada bırakabileceğin yerlerdir. Sabahları kapıya dayanan polisle değil, horoz ötüşüyle uyanacağından kuşkusu olmayan insanların huzurlu uykusudur adalet.…
Sayfa 227Kitabı okudu
Le Compère Mathieu'den¹ daha felsefi, Le Constitutionnel'den² daha yaygın, 1830 Anayasa Şartları'ndan daha kalıcı bir kitap olduğunu unutmayın: Kutsal Metinler.
¹ Yoldaş Mathieu. Fransız yazar Henri-Joseph Dulaurens'in 1766'da Hollanda'da yayımlanan romanı.
² Zamanın yaygın şekilde okunan gazetelerinden biri.
Sayfa 40 - Can KlasikKitabı okudu
Filozoflar bir ölçüde kendi akılcılıklarının kurbanı oldular. Kendilerini akılcı ve bilimsel bir toplum yaratmaktaki ileri görüşlülükleri için takdir ederken, lirik şiirinin ve gotik mimarinin derinliğini ya da Hıristiyanlığın ne denli bir umman olduğunu algılayamadıkları için acımalıyız. Montesquieu, İran Mektupları’nda (Lettres Persanes) “Şairler, aklıselime pranga vurmayı; aklı, eski zamanlarda takılarının, süs eşyalarının altına gömülen kadınlar misali bezeklerle ezmeyi meslek edinmiş insanlardır (…) onları hakir görüyorum,” demektedir. Kendisi de bir filozof olan D’Alembert Büyük Ansiklopedi’nin ön hazırlığında yer alan söyleminde, felsefi ruhun, “hayal gücünün canlılığını soldurmakla tehdit ettiğini” söylediği tiyatro ve edebiyata da (belles-lettres) yayılıyor olmasından üzüntü duyduğunu ifade eder. Bu tarz ifadeleri okuduğumuz zaman, neden Akıl Çağı’na karşı bir Romantik başkaldırının şart olduğunu da anlayabiliriz.
