Eleştirel bir Komedya: Hastalık Hastası
"İnsanlara yapılacak en büyük iyilik, onlara akıllarını kullanmayı öğretmektir." - Moliere
"Fransız edebiyatının 
William Shakespeare'i" olarak anılan oyun yazarı 
Molière 1622 doğumludur. Fakat dramatik altyapıya sahip oyunlarıyla ünlenen Shakespeare'in aksine Moliere, dünya edebiyatına birbirinden değerli komedyalar armağan etmiştir. Shakespeare'in ölümünün ardından doğan Moliere, Avrupa'daki oyun yazarı boşluğunu doldurmuştur ve günümüzde dahi eserleriyle edebiyat ve tiyatroseverleri tatmin etmeyi sürdürmektedir.
Paris'te, varlıklı bir ailenin ilk oğlu olarak dünyaya gelen Moliere'in asıl ismi Jean-Baptiste Poquelin'dir. Moliere ise onun eserlerini yazarken kullandığı bir mahlası olmasının yanı sıra, sahnede kullandığı bir isimdir aynı zamanda ve ilk ortaya çıkışı 1644 yılına dayanır.
Yıllarca Latince eğitimi alarak bu dilde yazılmış eserleri okuyan Moliere, sonrasında Felsefe eğitimi de görmüştür. Henüz 18 yaşındayken tiyatro dünyasına adım atan Moliere, büyük umutlarla kurulan bir kumpanyanın içinde yer alır ve bir süre dramatik oyunlarda oyunculuk yapar. Kumpanyanın zarar ederek kapanması içinde büyük bir tiyatro tutkusu barındıran Moliere'i yıldırmaz.
Hayatını tiyatroya adayan ve bu uğurda büyük cefalar çeken Moliere, 1673'te Hastalık Hastası isimli bu oyununun oynandığı sırada sahnede rahatsızlanmış ve kısa bir süre sonra da ölmüştür. Oyunda eleştirdiği hekimler tarafından tedavi edilmediği ve ölüme terk edildiği de söylentiler arasındadır.
Cimri, 
Kadınlar Mektebi, 
Kibarlık Budalası gibi ünlü oyunları arasında 
Hastalık Hastası da yer alır Moliere'in. Yazar bu oyununda da asıl amacı olan güldürüyü kullanır ve yine belli bir kesimi hedefleyerek eleştirilerde bulunur. Hiciv ve kara mizahı ustaca kullanan Moliere birçok oyununda olduğu gibi Hastalık Hastası'nı yazdıktan sonra da kimi çevrelerce tepkiyle karşılanmıştır fakat o her zamanki gibi sanatını icra etmeye devam etmiş ve hem yazıp hem de oynayarak sürdürmüştür hayatını.
Argan isimli soylu bir adamın hayatına konuk olduğumuz bu oyunda Moliere tıp bilimi, hekimler ve hastalıklar ekseninde bir güldürüye imza atıyor fakat bu oyunun zaman zaman trajedi sularında yüzmesine engel değil. Yer yer Cimri oyunuyla da benzerlikler gösteren oyunda sürekli hasta olduğunu söyleyen ve iyileşmeyi asla kabul etmeyen Argan'ın doktorlarla, ailesiyle ve çevresiyle olan ilişkilerini okuyoruz.
Kızı Angelique'yi aşık olduğu adam yerine farklı bir adamla evlendirmek isteyen Argan'ın amacı hekim bir damada kavuşmak ve kendini sürekli muayene ettirmektir. Saçma hastalıklara gereğinden fazla para döken ve zengin bir adam olan Argan'ın eşi ve aynı zamanda Angelique'nin üvey annesi Beline'in amacı ise bir an önce bu "cahil ve zengin" adamın servetine konmaktır. Para düşkünü olarak resmedilen Beline'in gerçek amaçlarının farkında olmayan Argan ise ona fazlasıyla aşıktır.
Evin hizmetçisi Toinette, Argan'ın kardeşi Beralde, Angelique'nin sevgilisi Cleante, Mösyö Diafoirus, Thomas Diafoirus ve hekim Mösyö Purgon gibi yan karakterlerle de dallanıp budaklanan ve toplamda 3 perde olmasına rağmen onlarca sahneli oldukça renkli ve takip etmesi keyifli bir oyun Hastalık Hastası.
Eleştirel kimliğini bu oyununda da kullanan Moliere, satır aralarında bağnazlığa, sığ düşünceye ve liyakatsızlığa savaş açmıştır. Bir yandan güldürürken bir yanda da öğretici bir üslupla adeta nakış gibi işlediği oyunlarıyla okurların gönlünde taht kuran Moliere, Hastalık Hastası'nı da görkemli ve tatmin edici bir finalle sonlandırmıştır.
İnce bir mizah anlayışına sahip olan Moliere eserinin içine kendi ismini de yerleştirmiştir. Oyuncuların ağzından söylettiği "O sizin Moliere patavatsız herifin teki!", "O koca bir dangalak, ne dediğini bilmez!" gibi cümleler oyunlarını yerden yere vuran ve hayatı boyunca kendisine düşmanlık eden çevrelere karşı bir tepkidir şüphesiz. Kendisini anlayamayan insanları böylece ti'ye alan yazar, kara mizahın sınırlarını zorlayarak kendisini ölümsüz bir yazar haline getirmiştir.
Antik Yunan'da komedyalarıyla ün salan 
Aristophanes'in ardından dünya edebiyatının en büyük 2. komedya yazarı olarak anılan Moliere'in hayali her ne kadar tragedya yazmak ve oynamak olsa da, bu türde yazdıklarıyla bir türlü beklenen sıçramayı yapamamış ve kendisini her seferinde komedya sınırları içinde bulmuştur. Buna rağmen üst düzey oyunlar yazmış ve oynamış olan Moliere yüzlerce yıl sonranın dünyasında okunmayı ve anlaşılmayı bekliyor.
Henüz Moliere okumamış kişiler Cimri ya da Hastalık Hastası gibi yapıtlarından birini seçerek yazarla tanışabilirler. Birçok yayınevinde Moliere eserleri bulunsa da, çeviri anlamında İş Bankası Kültür Yayınları tercih edilebilir. Bu eserin çevirmeni 
Berna Günen'in eseri başarılı bir şekilde Türkçeleştirdiğini söylemek mümkün.
Keyifli okumalar diliyorum.
··
1.657 görüntüleme
Ölümü sırasında dediğin gibi hekimler tarafından ilgilenilmezken öldükten sonra da diğer oyunlarında çok eleştirdiği papazlar ve din adamlarının cenazede görevlerini yapmaya gelmedikleri de söylenir hep :) çağının çok ötesindeymiş kuşkusuz
Nasıl bi adamdıysa öldükten sonra bile dert olmuş herkese... Hayat öyküsünü daha detaylı okumak gerek.
1 sonraki yanıtı göster
Gerek eserleri gerek duruşuyla çok özel bir yazar gerçekten de. Tiyatroya çağ atlatan insanlardan.
Çok teşekkür ediyorum değerli yorumun için. ☺️ Kemal Sunal'a saygılar. 🌸
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.