Konfüçyüs’le Doğu’dan Yükselen Felsefe: Konuşmalar
Konfüçyüs der ki: Öğrenmek ve zamanı geldiğinde öğrendiğini uygulamak, mutluluk değil midir?”
1. Hayatı Hakkında Kısaca
M.Ö. 551 yılında doğan 
Konfüçyüs, günümüzde Çin tarihinin en ünlü filozofu olarak anılıyor. Bu unvanı haklı bir şekilde taşıyan filozof, Lu Beyliği’nden Kong Qiu adıyla da bilinmektedir. Düşünsel açıdan parlak bir dönem olduğu ifade edilen bu çağda öğrenmeye olan merakı sayesinde sivrilen ve adından söz ettiren Konfüçyüs, yaşadığı bölgenin en saygı duyulan ve sözü en çok dinlenen alimlerinden biri olur. M.Ö. 479’da hayata veda eden filozofun yaşadığı dönemde herhangi bir eseri basılmış değil. Konuşmalar isimli bu eserinin öldükten sonra öğrencileri tarafından derlenip yayımlandığı düşünülüyor.
Konfüçyüs’ün doğduğu çağ Çin’in siyasi açıdan en karmaşık dönemlerinden biridir aynı zamanda. Konfüçyüs bu dönemde birbirleriyle husumet halinde olan beylikler arasında seyahatler ederek fikirlerini yöneticiler ve halkla paylaşıyordu. Her türlü sorunun barışçıl yöntemlerle çözülmesi gerektiğine inanan filozofun diyaloglarında yönetici kesime karşı gayet saygılı bir tavır takındığını görüyoruz. İyi bir yöneticinin ahlâklı, erdemli ve yetenekli olması gerektiğini söyleyen filozofun konuşma metinlerinden de anladığımız üzere, öğrencilerine en büyük öğütlerinden biri de şüphesiz iyi ve merhametli bir insan olmalarıdır.
2. Coğrafyalar Değişse de, Yol Aynı: Felsefe
“Konfüçyüs öğrencilerine dört şey öğretirdi: kültür, toplumda yaşamanın pratikleri, sadakat ve dürüstlük.“
Öğrenmek ve öğrendiğini öğretmeye dayalı bir sistem geliştiren Konfüçyüs, adeta Doğu’dan yükselen bir ışık görevi üstlenmiş ve yaşadığı çağda birçok insana ders vermiştir. Batı’da, Yunanistan topraklarında 
Sokrates’le yükselişe geçen felsefeyi dünyanın öteki ucunda Konfüçyüs temsil etmiştir. 
Platon (Eflatun)’un Akademi isimli okulunu kurmasından 100 sene önce Konfüçyüs kendi okulunu kurmuştur. İnsanlığın düşünsel sisteminin aynı çağlarda benzer şekilde gelişim gösterdiğini görmek yüzümüzü gülümsetmeye yetiyor elbette.
Antik Yunan ve Antik Çin kaynaklarından beslenen Platon ve Konfüçyüs, öğrencilerine tarih, şiir, müzik gibi dersler vererek onların düşünce sistemine katkıda bulunmuşlardır. Dünya tarihinde bildiğimiz ilk öğretmenler arasında olan bu büyük dehaların yürüdüğü yoldan yürüyen diğer felsefeci ve edebiyatçılarla birlikte bu alanlar günümüzdeki halini almıştır kuşkusuz.
3. “Konuşmalar” ve Fikirleri Üzerine
“Hiçbir şey bilmeden hayatını devam ettirebilen insanlar vardır; ben onlardan değilim. Çokça dinler, duyduklarım arasında iyi olanları seçer, çokça gözlemler, hepsini aklımda tutarım.” -Konfüçyüs
Felsefeyle ilgilenen herkesin bildiği üzere Platon’un en büyük ilham kaynağı hocası Sokrates’tir ve ve başta 
Sokrates'in Savunması olmak üzere eserleri diyalog biçiminde kaleme alınmıştır. Şiir ve destan türlerine aşina olan dünyayı yeni bir biçemle tanıştıran Platon, güncelliğini 2500 yıldır yitirmeyen eserler armağan etmiştir dünyaya. Günümüzde romanın ilkel bir atası sayılabilecek olan bu tür benzer dönemlerde Doğu’da da varolur. Konfüçyüs her ne kadar yazılı bir kaynak bırakmadan ölmüş olsa da, öğrencilerinin onun hatırasına sahip çıkmaları sonucunda “Konuşmalar” ismindeki bu kadim eser çıkmıştır ortaya.
Konfüçyüs’ün birçok farklı sınıftan birçok farklı insanla olan diyaloglarını okuma fırsatı bulduğumuz eserin ana fikri iyi ve erdemli bir insan olmak olarak özetlenebilir. İnsanın ailesine, arkadaşlarına ve yöneticilere karşı her zaman saygılı olması gerektiğini öğütlüyor Konfüçyüs fakat birçok açıdan insanları eleştirmeyi de ihmal etmiyor. Bunu zaman zaman esprili bir dille yaparken, bazen de kesin ve sert ifadelerde bulunuyor ve karşısındaki insanın ona saygı duymasını sağlıyor. Buna rağmen kendisini fikir beyan ettiği hiçbir konuda bilirkişi olarak görmeyen Konfüçyüs, öğrencilerinden karşısına mantıklı cevaplarla çıkmalarını talep ediyor.
Çevresinde olup bitenlere kayıtsız kalamayan Konfüçyüs, elinden geldiğince insanlar ve beylikler arasında köprü olmaya çalışmıştır. Onları ahlâklı, erdemli bireyler olmaya davet etmiş ve nasihatlerde bulunarak birçok yeri gezip dolaşmıştır. Fakat yöneticiler arasında erdeme ve bilgiye değer veren birini göremeyerek tekrar yaşadığı beyliğe dönmek zorunda kalmıştır.
Tüm bunlara rağmen, birçok filozofun hayatı ve eserlerinde de gördüğümüz üzere, Konfüçyüs’ün yaşadığı çağla uyumlu olan bazı düşünceleri günümüz dünyasında eğreti durmakta ve sırıtmaktadır. Felsefe okurlarının antik dünyanın doğrularıyla modern dünyanın doğruları arasında her zaman farklar bulması gayet doğaldır. Konfüçyüs’ü de yine bu gözle okumak gerekmektedir zira söylediği her şeyi mutlak doğru olarak kabul edemeyeceğimiz bir dünya düzeninde yaşamaktayız.
4. 
Friedrich Nietzsche, Konfüçyüs ve “Üst İnsan”
“Üst İnsan’ın dünya [işleri] ile ilgili kuralları yoktur; makul ve uygun olan ne ise onu yapar.”
“Yüz Düşünce Okulu” ismi verilen dönemde felsefeye yönelen ve düşüncelerini geliştiren Konfüçyüs’ün diyaloglarında en dikkat çeken kısımlardan biri elbette ki “üst insan” kavramıdır. Günümüz felsefe dünyasında daha çok Alman Filozof Friedrich Nietzsche ile birlikte duymaya alıştığımız bu kavramın mucidi aslında Konfüçyüs’tür. Fakat tabii ki Nietzsche’nin “üst insan”ıyla Konfüçyüs’ün “üst insan”ı arasında farklılıklar bulunmaktadır.
Nietzsche’ye göre insan, aşılması gereken bir şeydir. Hayvan ve üstün insan arasında sıkışıp kalan canlı ona göre insanın tanımıdır. İnsanın eksik yanını tamamlamasının ancak yanılsamalardan arınarak mümkün olabileceğini ifade eden Nietzche, Tanrı’yı öldürerek üst insan kavramını yaratmıştır. Artık Tanrı olmadığına göre, kendini tamamlamayı başaran bir insanın üstün insan olarak yaşamasının önünde herhangi bir engel kalmamış demektir. 
Böyle Söyledi Zerdüşt eserinde bu kavramını daha da derinleştiren Nietzsche’nin Konfüçyüs’ten ne kadar etkilendiğini söylemek güç olsa da, her iki filozofu da okuyup özümseyerek çıkarımlarda bulunmak mümkün.
Gelelim Konfüçyanizm öğretisindeki “üst insan” kavramına. Filozofun yaşadığı dönemde bu kavram yöneticilere atfedilirken, Konfüçyüs buna karşı çıkmış ve erdemli olmanın soylulukla, yönetici olmakla bir alakası bulunmadığını, ahlâklı olmakla, iyi insan olmakla üst insan olunabildiğini söylemiştir. Öğretisinde bunun tam tersini ifade eden kavram ise “küçük insan”dır ve bilgiden, doğru yoldan yoksun olan, dünya işleriyle kafasını bozup düşünmeye ve öğrenmeye vakit ayırmayan insanları ifade eder.
5. Son Söz
Fan Chi iyiliği sordu.
Konfüçyüs cevap verdi: “İnsanları sevmektir.”
Sonra bilgeliği sordu.
Konfüçyüs cevap verdi: “İyi ve kötü insanları birbirinden ayırt edebilmektir.”
Felsefeyle ilgilenen herkesin Antik Doğu’ya seyahat etmesi ve Konfüçyüs’le tanışması gerekir. Devlet işleri, yöneticiler, halk, savaş, aile, iyilik, doğruluk, ahlak, insanlık, bilgi ve erdem başta olmak üzere daha birçok kavram hakkındaki görüşlerine tanıklık edecek ve nasihatlerine kulak vereceksiniz. Filozofun birçok kez öğrencileriyle bazen se halk ve yöneticilerle olan diyalogları zaman zaman esprili dille karşımıza çıkıyor. Öğretici bir yanı da olan bu diyaloglar önemli bir kaynak niteliği taşıyor.
Özetle, Antik Çin’in kültürünü, tarihini ve medeniyetini anlamak ve öğrenmek için Konfüçyüs’ün diyaloglarını okumak elzemdir. Çin düşüncesinin en temel metinlerinden biri olan Konuşmalar’la Antik Çin felsefesine yumuşak bir başlangıç yapıp ardından diğer önemli yapıtlara geçilebilir.
Konfüçyüs’le aynı dönemlerde yaşadığı düşünülen 
Sun Tzu’nun 
Savaş Sanatı isimli eserine ek olarak, 
Lao Tzu’nun 
Tao Te Ching adlı eseri de “taoculuk”u anlamak için mutlaka okunması gereken eserlerden biridir. 
Chuang Tzu’nun 
Zhuangzi Metinleri isimli yapıtı, 
Guiguzi’nin 
İkna Sanatı adlı kitabı ve Çin’in Konfüçyüs’ten bile yüzyıllarca önce yazılan en önemli eserlerinden biri sayılan 
I Ching Ya Da Değişimler Kitabı: Yorumlar Çin felsefesinin derinliklerine inmek için tercih edilmesi gereken en önemli eserler arasındadır.
Keyifli okumalar dilerim.
Konfüçyüs der ki: “Beni anlayamazlarsa endişe etmem; endişem, benim onları anlayamamamdır.”
··
3.463 görüntüleme
Yine çok doyurucu bir inceleme olmuş Bahri kalemine sağlık. Bir alıntında üst insan kavramını görmüştüm aklıma direkt Nietzsche gelmişti, incelemende de buna değinmen güzel olmuş. Listeye alındı teşekkürler 🔥
Amatör bakış açımla kendimce çıkarımlar yapıyorum işte olduğu kadar. 🤓 Böyle antik kaynakların mutlaka okunması gerektiğini düşünüyorum. Teşekkürler. ^^
Böyle bir incelemeden sonra bu kitabı okumasam ayıp etmiş olurum. Kaleminize sağlık, çok güzel bir inceleme yazmışsınız.
Çok teşekkür ederim zaman ayırıp okuduğunuz için. ^^
Mutlaka okunmalı. :)
1 sonraki yanıtı göster
Dolu dolu bi incelemenin sonuna geldiğim için üzgünüm şuan incelemenin de sonunda kitap tavsiyesi yapılması harika olmuş herşey için teşekkürler
Zaman ayırıp okuduğunuz için ben teşekkür ederim. Diğer kitaplar için de keyifli okumalar dilerim. ^^
başarılı inceleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.