Çaresizliğin fotoğrafı çekilebilir mi?
Bir yandan dışarıda yağan karı seyrediyorum, bir yandan da 
Ferit Edgü’nün “
Hakkari'de Bir Mevsim” kitabında yazdıklarını düşünüyorum. “Neydi okuduğum bu böyle?” diyorum kendi kendime. Bir şiir mi, bir hikâye mi, ya da bir roman mı? Kitabı bitirene kadar şaşkınlık üzerine şaşkınlık yaşadığımı belirtmeliyim. Zira kitap, çok fazla türün iç içe girdiği, bazen anlatıcı, bazen gerçek şahıs, bazen şiirsel bir dil, bazen düz bir yazım tekniğinin kullanıldığı; kimi zaman sembolizmin, kimi zaman da dümdüz bir anlatım tekniğinin hâkim olduğu şu ana kadar okuduğum en ilginç ve en orijinal eserlerden biriydi.
• • •
Ferit Edgü, okuyup bitirdiğimde hâlâ etkisinden çıkamadığım bu eserinde Hakkâri’nin Pirkanıs köyüne ne zaman ve nasıl geldiği dahi belli olmayan bir öğretmenin hikâyesini anlatıyor bizlere. Bu öyle bir hikâye ki bir anda kuş uçmaz kervan geçmez bir dağ başında buluyorsunuz kendinizi. Burası her daim soğuğun ıslık çaldığı; hastalığın ve ölümün sürekli kol gezdiği; yoksulluğun, sefaletin, törenin ve çaresizliğin insanları yorgun düşürdüğü bir yer. İnsanın yalnızlığı, kimsesizliği ve gurbeti iliklerine kadar hissettiği; duygularını bembeyaz bir kar tabakasının kapladığı ve yaşamını esareti altına aldığı bir yer.
• • •
Edgü, bir öğretmenin hikâyesi üzerinden bir yandan acımasız bir coğrafyada yaşam mücadelesi veren çocukların, kadınların ve erkeklerin hallerini resmediyor, bir yandan da onların yalnız, çaresiz ve kendi kaderleriyle nasıl baş başa bırakıldıklarını anlatıyor. Bir öğretmenin onların yaşamının her anına dokunabilen bir kahramana nasıl dönüşebileceğinin fotoğrafını çekiyor. Tüm bunların yanında bir insanın yersizliğini, yurtsuzluğunu, varoluşunu, yabancılaşmasını ve yaşamın anlamını sorguluyor. Bir dağ başı yalnızlığında insanı geçmiş, gelecek ve şimdide bir benlik yolculuğuna çıkarıyor ve insanın kendisini nasıl var edebileceğini gösteriyor.
• • •
Doğrusu kimi zaman gerçeğin düş ile birleştiği, kimi zaman doğayla zamanın bütünleştiği bu eserde inanılmaz bir gözlem gücüne şahit oluyorsunuz. Edgü, adeta uzaklarda yaşananları bir sinemada izler gibi gözünüzün önüne getiriyor. Bunu, “Yağan karın fotoğrafını çektim. Ve eriyen karın fotoğrafını çektim. Ve karda yalınayak yürüyen çocukların fotoğraflarını çektim. Kanayan yaraların fotoğrafını çektim. Ölen bebelerin fotoğraflarını çektim. Ot bitmez, kar tutmaz kayaların fotoğrafını çektim. Karın üstüne yansıyan ay ışığının fotoğrafını çektim. Gündoğumunun fotoğrafını çektim. Donan gözyaşlarının fotoğrafını çektim. Bitlerin fotoğrafını çektim. Ellerin fotoğrafını çektim. Yalnızlığın fotoğrafını çekemedim. Türkülerin, ağıtların fotoğrafını çekemedim. Çaresizliğin fotoğrafını çekemedim” sözlerinde de açık bir şekilde görüyorsunuz.
• • •
Kitabı okurken bir ara Edgü’nün, “Hakkâri’nin bir köyünü ve o köyde yaşananları bu kadar gerçekçi anlatabilmesinin altında yatan nedir?” diye sordum kendi kendime. Küçük bir araştırma sonrasında onun askerliğini 1965 yılında öğretmen olarak bu köyde yaptığını öğrendim. Gerçekten de o, bir coğrafyanın yalnızca tanığı olarak değil, aynı zamanda bir yaşayanı olarak gözlemlerini ve yaşadıklarını, düşle gerçeği harmanlayarak öyle güzel sunuyor ki sizi adeta o diyara kadar götürüyor. Kimsesizliğin, yalnızlığın, çaresizliğin, yoksulluğun, eğitimsizliğin coğrafyasında dolaştırıyor. Öyle ki bu yolculukta şahit olduğunuz acıları, gözyaşları ve ağıtları adeta size yaşatıyor. O nedenle kitabı bitirdiğinizde yüreğinizin yarısı o coğrafyada yaşananlarda kalıyor.
• • •
Özcesi, Boşnakça, Fransızca, Almanca, İtalyanca ve Japonca gibi birçok dile çevrilen, okurken düşüncelere dalıp sarsıldığım, şiirsel diline hayran kaldığım ve bir oturuşta okunabilen bu eseri tüm okurlara mutlaka okumalarını tavsiye ederim. Başrolünü Genco Erkal’ın oynadığı 1977 yılında çekilen filminin* ise kitabı okuduktan sonra izlenmesini öneririm. Süryani kitapçının da söylediği gibi “Kitaplarını da dostlarını seçer gibi seçmeli kişi, öyle değil mi? Ben öyle yaparım.” Kitaplarınızı dostlarınızı seçer gibi seçmeniz dileğiyle…
Keyifli okumalar dilerim!
.........................................
*youtu.be/e4OKClhdRp0
··
1 artı 1'leme
·8,2bin görüntüleme
İncelemelerinizi büyük bir keyifle okuyorum. Kaleminize emeğinize sağlık. Kesinlikle okuma listeme ekledim. Merak uyandırdınız :)
En kısa sürede okumanızı öneririm. Yorumunuz için çok teşekkür ederim.🙏 Keyifli okumalar dilerim.🦋📚🎈
1 sonraki yanıtı göster
Merak uyandırıcı bir inceleme olmuş. Kaleminize saglik. 👏
Kitabı okumadıysanız mutlaka okumanızı öneririm. Yorumunuz için çok teşekkür ederim.🙏 Keyifli okumalar dilerim.🦋📚🎈
1 sonraki yanıtı göster
Kitabı daha önce okumuştum.İncelemeniz kitabı yeniden okuma isteği uyandırıyor. 👏👏👏
Kitabı okuyan birinden bu sözleri duymak gerçekten çok memnuniyet verici. Yorumunuz için çok teşekkür ederim.🙏 Keyifli okumalar dilerim.🦋📚🎈
Bu yorum görüntülenemiyor
Her incelemenizi büyük bir zevkle okuyorum. İnceleme diliniz çok güzel, teşvik edici. Bu incelemeniz de öyle. Kitabı hemen okumalıyım dedirten cümlelerinizi okuduktan sonra kitaba hemen ulaşma isteği doğuyor insanda :) Teşekkür ediyorum, emeğinize sağlık.
Bu güzel cümleleriniz için çok teşekkür ederim.🙏 Okumadıysanız kitabı mutlaka okumanızı öneririm.👍Keyifli okumalar dilerim.🦋📚🎈
İncelemenizi okurken o coğrafyayı canlandırdım gözümde bir an, belli ki çok etkilemiş sizi kaleme dökerken yaşânılmış olaylari yeniden yaşamışsınız sanki kitabı okuma listeme aldım teşekkür ederim bir okur olarak.
Saygılar,
Kitabı okuduktan sonra filmini de izledim. Gerçekten bu coğrafyayı çok iyi anlatan etkileyici bir eser. Mutlaka okumanızı tavsiye ederim.👌 Yorumunuz için çok teşekkür ederim.🙏 Keyifli okumalar dilerim.🦋📚🎈
1 sonraki yanıtı göster
İnceleme, yorum ve degerlendirme çok güzel, dakik ve analitik bir okuma yapıldığının bir ispatıdır. İyi okuyuculardan iyi bir kitap analizi ve incelemesi okumak da hemen hemen o güzel kitabı okumak kadar etkileyici, doyurucu, merak edici ve aynı zamanda fikirsel ve bilgisel anlamda yararlı şeyler alıyor insan. Bu kitap incelemesinin anlatım tekniği o kadar başarılı, betimleyici ve insan okuduğu her cümleyi hayalinde bir fotoğrafını ve yer yer videosunu çekiyor adeta. Bu incelemenin güzelliği bu kadarsa kitabın güzelliği hayalleri aşar diye düşünüyorum. Bu güzel, merak uyandırıcı ve başarılı inceleme için elinize emeğinize sağlık. Kitabı da okuma listeme ekliyorum. Çok güzel anlattınız kitabı merak etmeye başladım.👍👌📚
Bir merak uyandırabildiysem ne mutlu bana.😊 Değerli yorumunuz için çok teşekkür ederim🙏Keyifli okumalar dilerim.📚🎈
1 sonraki yanıtı göster
Kaleminize sağlık
O kadar güzel bir inceleme ki kitabı çok merak ettim ve okumayi düşünüyorum.
Mutlaka okumanızı öneririm. Yorumunuz için teşekkür ederim, keyifli okumalar dilerim .📚🦋
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.