Enver Paşa, İmparatorluğun kaderinde birinci derecede rol oynamış olan insandır. İttihat ve Terakkinin muvaffakiyetinde, prestijinin muhafazasında ve nihayet Balkan Harbinden sonra Harbiye Nazırı olarak doğrudan doğruya giriştiği teşebbüslerle, rolü hep birinci derecededir.
Memleketin Cihan Harbine girmesini sağlayan odur. Bütün harp esnasında onun stratejik fikirleri birinci derecede rol oynamış, harbin sevk ve idaresine hâkim olmuştur.
Enver Paşanın ıslahatı arasında yeni bir çeşit Türk harflerinin daha doğrusu Türk yazısının orduda kabulünü de zikretmek lazımdır. Bu usul eski imlanın sessiz harfleri pek az kullanan yazı şekli yerine, harfleri hiç bitiştirmeyen bir yeni şeklin kabulü demekti. Ameli netice şu oldu ki, bu usul hiç kimse tarafından beğenilmedi, anlaşılamadı ve Birinci Cihan Harbiyle beraber ortadan kayboldu.
Selim III. zamanındaki nizamı cedit aleyhtarı irtica ile 1909'daki 31 Mart irticaından hangisinin vatan için daha çok zararlar getirmiş olduğunu mukayese edemiyorum. 31 Martı her hatırladığım zaman bir büyük binanın yıkıldığını görürüm.
Meşhur binicilerden olan Fırka Kumandanımız Şevket Paşa, her sabah fırkanın bütün subaylarına manevra yaptırırdı. Mesleğin sırları ve insan hayatının sağlığı ve zevki, ata binmekte olduğunu söylerdi. Subaylar, uzaktan atla geçtiğini görünce «Paşa, eczanesine binmiş» derlerdi. Gerçekten Şevket Paşa at sporu zevkini yaymıştı.
İsmet İnönü ve Harf Devrimi
Atatürk'ün diğer silah arkadaşları gibi maalesef İsmet İnönü de önceleri Harf Devrimi'ne karşı çıkmıştır. Sadece Ismet İnönü değil, dönemin neredeyse önde gelen bütün aydınları Harf Devrimi'ne karşıdır. Öyle ki, 1926 yılında Akşam gazetesinin Harf Devrimi'yle ilgili anketine verilen yanıtlarda sadece 3 kişi (Dr. Abdullah
Sayfa 192 - İnkılap YayınlarıKitabı okudu
"Bazı insanlar kendilerini her zaman, her konuda haklı zannederler. Yanlış ve kusur kabul etmezler. İsmet İnönü bunların tipik bir örneğidir. Şimdiye kadar bir kusurunu itiraf ettiği görülmemiştir. Hele Ulus gazetesinde uzun süredir yayınlanan hâtıraları değişmez Genel Başkanın ruh yapısını gösterme bakımından çok mühimdir. Pisikanaliz