Putların AlacakaranlığıFriedrich Nietzsche · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 20216,3bin okunma
Ethica, ilk bakışta (pek çok sağlıklı insan için birkaç bakıştan sonra da) insanın içini ısıtan, kana kana su içer gibi bir çırpıda okunabilecek, dahası kolay kolay okunabilecek bir kitap değildir. Yazdıkları ancak hiç anlaşılmadığında kendisinin değerli olduğunu düşünen burnu büyük boş bir yazar olduğundan değil, yazdıklarının kapsamı evren kadar geniş olan bir alçakgönüllü olduğu için böyledir...
Spinoza çok büyük bir işe kalkışan, kalkıştığı için çapını bilen, tam da bu nedenle dikkat ve titizliği elden hiç bırakmaması gereken sınırlı bir varlık olduğunun sürekli farkında bir düşünürdür. Bu yüzden Ethica’nın her bölümü tanımlar ve aksiyomları peşinen vermekle kalmaz, verilen tanımları ve aksiyomları kullanarak her bölümde kanıtlanacak önermeleri de bir bir sıralar, bu önermelerin neden doğru olduğunu göstererek (temellendirerek) ilerler. Spinoza Ethica’yı sevimsiz bir geometri kitabına dönüştürme pahasına bu titizlikte ısrar etmiştir; dediğim gibi, ustalık sergilemeye kalkan kibirli bir palavracı olduğu için değil, kalkıştığı işi ancak bu tür bir emekleme performansı sergileyerek başarabilmeyi umduğu için... Spinoza belki de gelmiş geçmiş en alçakgönüllü yazardır.
Sayfa 21Kitabı okudu
