Yıldıray Oğur
"1879'da Çarlık Rusya'sına bağlı Kazan'da doğar "Sadri Maksudi. Türk" kelimesinin yasak olduğu, "Ben kimim?" sorusunu soran Müslüman Tatarların ise önce İsmail Gaspıralı'nın Kırım'da, İstanbul Türkçesiyle çıkardığı Tercüman gazetesini, sonra da Türklüğü keşfettiği yıllardır.
Kırım'dan yükselen bu Türklük aşkı,
Enver yeni urbasını yeniyle yanaklarındaki yaşları siliyor, artık ağlamıyor; iri açık gözlerinde yılmaz bir azim var, gözlerinde intikam ateşi parlıyor:
-Kaçmam! diyor. Kaçrnam! Yeter artık, yeter! Ne zamandır kaçtık, yurdu terkettik, siz de kaçmayınız, gidin, gidin! Kırım'ın sevgisini, Kırım için dökülen kanları, gözyaşları, Kırım'ın acısını beraberinize alın, kalplerinizde götürün! Türk dünyası geniştir, gidin! 0 güneşin doğduğu yerlerde kalplerinizi Türk kardeşlerinize açın, söyleyin onlara: Biz hayatta hiyanetlik nedir, küfür nedir bilmedik, deyin. Hak ve adalete inandık, deyin. Çalmadık, yakmadık öldürmedik, düşmanlarımızın her zulmüne katlandık, de: yin. Düşmanlarımızı da insan sandık, ama başımıza neler getirdiler, deyin. Ne felâketlere uğradık, deyin. Anlatın anlamalı onlar, bizim âkıbetimize uğramak istemezlerse anlamalı onlar. Anlarlar.
Sayfa 481 - Ötüken Yayıncılık
