Babailer İsyanı
Ahmet Yaşar OcakBabailer İsyanı Gönderileri
Babailer İsyanı kitaplarını, Babailer İsyanı sözleri ve alıntılarını, Babailer İsyanı yazarlarını, Babailer İsyanı yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
**Alevîliğin Dinî Teşekkülü**
Büyük bir çoğunluğu okuma yazma bilmeyen, sade zihniyetli ve yaşantılı, güç hayat şartları içinde bulunan bu insanlar, Sünni İslam'ın karmaşık ve anlaması güç bir takım inanç esaslarını ve abdest alarak günde beş vakit namaz kılmak, yahut Ramazan ayında bir ay oruç tutmak gibi ancak yerleşik hayatın sağlayabileceği bir intizam gerektiren şer'i ibadetleri pek de önemsemiyorlardı. Bu sebepledir ki, çoğu zaman İslam'ın ince ve karmaşık teolojik konularıyla hiç ilgilenmeyen, ama güçlü bir mistik cezbenin hakimiyetindeki, çoğunluğu okuma yazma dahi bilmeyen Türkmen babalarının geleneksel hurafelerle karışık, kendilerine daha uygun gelen, tasavvufun basitleştirilmiş fikirleriyle yorumlanmış müslümanlık anlayışına yöneliyorlardı. Ama onlar kendilerini çok samimi bir şekilde İslam'a adamışlar ve ona bağlanmışlardı.
Sayfa 46
Kaynaklara göre, propagandasında en çok üzerinde durduğu hususlar,
sultanın bir sefih ve zalim olması, devlet adamlarının halka zulmetmesi
idi. Ayrıca devamlı olarak, sultanın vaktini devlet işleri yerine içki meclislerinde
geçirdiği, devlet adamlarının da kendisine uyduğu, dolayısıyla
Allah'ın yolundan uzaklaştıkları ve artık peygamberin ve halitelerin yolunu
takip etmedikleri fikirleri işleniyordu . Baba'nın bütün bu yolsuzluk ve zulümlere
son vermek üzere bizzat Allah tarafından vazifelendirildiği, zaferin
kendisine nasip olacağı telkin ediliyordu.
İbn Bibi'ye bakılırsa, Baba ilyas propagandalarında, elde edilecek mal
ve ganimetlerin isyana katılanlar arasında ortaklaşa pay edileceğini, isyana
katılmayanların ise hiç acımadan öldürüleceğini özellikle vurguluyor ve bu
mesajın herkes tarafından duyulmasını sağlıyordu. Hatta, "filan ayın filanca
günü harekete geçin" şeklinde ayaklanmanın tarihini de belirlemişti. Baba
İlyas Türkmenler arasına gönderdiği halifeleri aracılığıyla onların memnuniyetsizlik
duygularını tahrik etmekten de geri kalmıyordu. Yıllardan beri
Türkmenler arasında sürdüğü zahidane hayatın, onun sözlerini etkili kılmakta
büyük faydası ve rolü vardı. O, bu suretle müslüman halkı etkilediği
gibi fakir hıristiyanları da nüfuzu altına almasını biliyordu.
Baballer isyanının üzerinde geliştiği sosyal tabanın ikinci önemli ögesi,
isyanın hazırlanmasından propaganda safhasının yürütülmesine, teşkilatlanmasından
yönetilmesine kadar bütün aşamalarında birinci derecede rol alan
heterodoks derviş zümreleridir Bu derviş zümreleri, yukarıda kısaca sözü
edilen iki büyük göç dalgası ile Selçuklu Anadolusu'na geldiler. Zaten bu
iki dalgadan sonradır ki, Anadolu'da tasavvufun temelleri atılmıştır.
