Candide Yahut İyimserlik
Aydınlanma yazarı Voltaire, Leibniz'in kötülük teodisesini ele almış. Kitap boyunca baş kahraman Candide'in başından bir sürü olay geçiyor ve genel olarak felsefe, toplum, din eleştirisi her şeyi eğlenceli bir kurguyla okuyoruz. Yazar; Leibniz'in kötülük teodisesini yıkmak için elinden geleni yapmış, güzel bir eleştiri okuyoruz. Yalnızca dikkatimi çeken şey; Leibniz'in, Gazzali'den etkilediğinden bahsedilmemiş olması ve dervişin felsefeye uzak gösterilmesiydi. Bunun dışında güzel bir okuma.
Kandid ya da İyimserlik
ViCTOR HUGO'NUN SÖYLEVİ
Yüz yıl önce bugün bir insan ölüyordu. Ölümsüz olarak ölüyordu. Sırtında yılları, eserleri, sorumlulukların en önlüsünü ve en korkuncunu, yani insan vicdanını uyarıp düzeltmiş olmanın sorumluluğunu yüklenmiş olarak gidiyordu. Lânetlenmiş ve kutsanmış, geçmişce lânetlenmiş, gelecekce kutsanmış