Marksist okumaları tam olarak kavrayabilmek adına kapitalizmin kökenini iyice kavramak gerekiyor. Ben de bu yönde bir okuma yapmak istemiştim ve bu kitabı başlangıç olarak seçtim. Ancak beni çok zorladı, uzun zamandır bu kadar zorlandığım bir kitap olmamıştı. Kitabın ilk beş bölümü zaten literatüre aşina olmayan beni allak bullak etti. Marksist tartışmalardan, geçişlerden, alternatiflerden ve bu konu üzerine yazılan eserlere cevaplardan ibaretti. Kitap genişletilmiş baskı olduğundan böyle galiba. Kapitalizmin kökenine geldiği kısımlarda kafamdaki fikri iyice muğlaklaştırdı, geleneksel tüm açıklamaları bertaraf etti. Hollanda'nın nasıl kapitalist toplum olmadığını, aynı şekilde feodal beyliklerin de mutlakiyet rejimi olduklarını açıkladı. İngiltere'nin tarım kapitalizminden itibaren konuya vakıf olmaya başladım. Sonlara doğru yazarın özellikle toparlaması ve parçaları birleştirmesi hayranlık vericiydi, elimden bırakamadım. Konuya iyice hakim olunca tekrar okumayı düşünüyorum, değerli bir eser.
