En Eski Sabahattin Ali Gönderileri
En Eski Sabahattin Ali kitaplarını, en eski Sabahattin Ali sözleri ve alıntılarını, en eski Sabahattin Ali yazarlarını, en eski Sabahattin Ali yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
SANATlN AMACI VE KİTLE
Sanatın biricik amacı, "insanları daha iyiye, daha doğruya, daha gü(zele yükseltmek" olduğundan "individüalizmden mümkün olduğu kadar hayata, muhite dönmek, muhitten birçok şeyler almak ve birçok şeyler vererek yazmak lazımdır.'' Bu, sanatçının yaşamını da, çevreyi de iyi tanıması, eserine koyması
Hikâyelerinin biçimini çözümlemeden önce Sabahattin Ali'nin yazış biçimi üzerinde biraz durmakta yarar var. Yakınlarının anlattığına göre, Sabahattin Ali, hikâye ve romanlarını yazmadan önce araştırmalar gözlemler yapar; notlar alır, konuyu kafasında iyice oluşturur, ondan sonra masaya otururmuş. Çabuk ve kolay yazarmış. Yazdıklarını
ACIMA VE SEVGİ
Sabahattin Ali ezilen, aşağılanan, aldatılan, yoksul, arkasız, umarsız, işsiz insanları sevdiği kadar acır da onlara. Fakat sevgisini olduğu gibi acımasını da pek açığa vurmaz. Daha doğrusu, çok az açığa vurur. Söz gelimi, "lsıtmak İçin" hikâyesinde, çamaşırcı kadının çocuğunun açlık ve soğuktan öldüğünü duyunca
"Köpek" hikâyesi ayrı sınıftan kişilerin dil, psikoloji ve dünyaya bakış açılarının da ayrı ve uzlaşmaz olduğunu açığa vurur. Varlıklı burjuva aydınlarının köylüye nasıl yabancılaştıklarını bir mühendisle bir çobanı karşılaştırarak ortaya koyar. Bu karşılaşmada çobanın yalın, doğru, saf sözleri mühendisin "köylü efendimizdir" özdeyişiyle beslenen sözde halkçı söylevini bir balon gibi söndürür. Kendi içtenliksizliğini, kofluğunu, aldatıcılığını sezen mühendis sinirlenir, suçluluk duygusuna kapılır ve hıncını çıkarmak için çobanın çok sevdiği köpeğini tabancayla öldürür Bu hikâye, aslında CHP ikdidarının biçimsel popülist halkçılık ülküsünün sözde kaldığını, köylünün yaşamında hiçbir şey değişmediğini, ağalık düzeninin süregeldiğini, kentli burjuva aydınlarının köylüyü tanımadıklarını, sevmediklerini, hor gördüklerini bütün acılığıyla gün ışığına çıkarır. "Köpek" yer yer abartılmış, hatta gülünçleştirilmiş de olsa, içeriğinin doğruluğu ve anlatımının yetkinliği ile ilginç, uyarıcı, sarsıcı bir hikâyedir.
"Düşman"daki varlıklı kişi 'olumsuz tip'i, solcu ise 'olumlu tip'i temsil eder. Fakat Sabahattin Ali'nin hikâyelerinde olumlu tip çok azdır ve bu, Türkiye'nin o dönemdeki durumuna da uymaktadır. Belki de bu yüzden, Sabahattin Ali, olumlu tipler yaratmaktansa, gerçekliği eleştirici görüşle yansıtmayı, kişilerini toplumsal sınıfsal koşullara bağlayarak tipik/karakteristik yanlarıyla canlandırmayı yeğ tutmuştur.
Sabahattin Ali'nin birtakım hikâyelerinde de aydınlarla ilgili parçalara rastlanır. Bunlar, doğal olarak, ancak konunun gerektirdiği sınırlar içinde kalırlar. Ama, bu parçalar bile yazarın birtakım aydınlar için pek de iyi düşünmediğini sezmemize yeter. Özellikle doktorların ve memurIarın durumunu yansıtan hikâyeleri ilgi çekicidir. Ayrıca, başka hikâyelerde (Örneğin "Hanende Melek"te, "Çaydanlık"ta vb.) canlandırılan aydınların kişiliği de düşündürücüdür. Sabahattin Ali'nin doğrudan doğruya aydınlarla ilgili hikâyeleri şunlardır: Değirmen'deki "Bir Siyah Fanila İçin", Kağnı'daki "Fikir Arkadaşı", "Düşman", "Bir Skandal", Ses'teki "Köpek", Yeni Dünya'daki "Bir Konferans", Sırça Köşk'teki "Beyaz Bir Gemi", "Kurtla Kuzu"... "Bir Siyah Fanila İçin" hikâyesi İstanbul'dan Anadolu'nun geri kalmış bir kasabasına atanan bir genç kaymakamın törelere sımsıkı bağlı çevresiyle uyuşmazlığını konu alır. Kaymakam, gördüğü aşırı ilkellik karşısında hayal kırıklığına uğrar, Ona göre, "ahali manasız ve fesat"tır. "Doğa basit, muhit basit, halk basit, hülasa her şey basit"tir. Bilgisiz, kıskanç ve tembel memurlar birbirlerini çekiştirip dururlar. Kaymakam kendini yalnız ve yabancı duyar bu ortamda. Uçarı ruhlu, özgür yaradılışlı bir insan olduğundan sıkılır. Dayanamaz, sonunda, bir gün İstanbul'a kaçıverir.