Tarihte Usul
Zeki Velidi ToganTarihte Usul Gönderileri
Tarihte Usul kitaplarını, Tarihte Usul sözleri ve alıntılarını, Tarihte Usul yazarlarını, Tarihte Usul yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Şarklılarda ilim işi bir sır, başkalarına müracat edip yardım istemek te kendi cehaletini ifşa etmek gibi telakki edildiğinden bizde herkes kendi başına çalışıp hemen bir keşif yapmak iddiasına düşer
"Tarih herkesin bildiği efsaneden başka bir şey değildir". (l'histoire n'est qu'une fable convenue)
Sayfa 31 - Fransız alimi Bernard Le Bovier de Fontenelle
El-Biruni diyor, ki "Tarihte de hakikati meydana çıkarmanın yolu akılla istidlal (al-istidlal bi 'l-macqulat) ve görüp hissedilen şeylerle mukayesedir.
Sayfa 153
Muhtelif ilimler inc;anın hayati ihtiyaçlarından doğmuştur. insanın iktisadi hayatı "tabii muamele" usulünden sonra "vaz'i muamele" usulünü doğurmuştur. iktisadi meseler riyazi ve tabii ilimlere dayanır. insanların diğer ihtiyaçları tıp, musiki, mantık, lisaniyat ilimlerini, şiir ve edebiyatı vücuda getirmiştir. Umumiyetle ilimler yekdiğerine sıkı bir şekilde merbuttuı' ve bu ilimler karşısında muhtelif milletlerin vaziyeti de aynıdır.
Sayfa 147 - Biruni'ye göre
İnsanın hayatı sıçrayışlardan ve tesadüflerden ibarettir. Medeniyetler yekdiğeri arasında ancak tesadüfen rabıta bularak, ansızın meydana çıkıyor, ihtiyarlıyor ve öluyorlar, onların yerine yenileri doğuyor.
Sayfa 141
Tarih beşeriyetin bir tercümeihali ve ruhiyatı gibidir.
Sayfa 135
Tarihi tabiinin gayesi nasıl arzın ve onu teşkil eden her şeyin maddi hayatını öğrenmek ise, beşeri tarihin gayesi de, beşeriyetin maddi ve manevi hayatını öğrenmektir. Kendi hayatımızı ve bugünkü vaziyeti muhakemede bile fikirler muhteliftir. O halde tarih için de öyle olmak icap eder.
Sayfa 135
...bence tarih gaye değil, ancak mensup olduğum muhiti onunla temaslarda bulunarak birlikte yaşıyan muhitleri öğremek için bir vasıtadır.
Sayfa 118
Tarih ilminin kıymet ve mahiyetini anlayan, onu rasyonel ve metodik bir surette vesaik üzerinde işleyip bu yolda kendi mesaisini diğer milletlere de tanıtabilen milletler reşid ve olgun milletlerdir. Tarih tetkikinde kemale ermek milletlerin ve cemiyetlerin kemalini ölçmekte mi'yar olmuştur. Cahil cemiyetlerce tarih hiçtir. Bu yüzdendir ki bizim eski din ulemasının çok geri kalanları tarihi hiçe saymışlardır. Onlarca tarih ilim değildir. Ve bu sebeple tarih medreselere girmemiştir. Fakat medeniyet ilerledikçe daha fazla anlaşılır olmuştur. Tarih öğrenmek, insanların gündelik hayatında bile mühim yer almalıdır.
Sayfa 18