Ahmet Mithat'ın 1882 yılında yayımlanan kitabı: Vah. Başından sonuna gelinceye kadar türlü entrikayla, mücadeleyle, hırsla, zevkle, belirsizlikle örülmüş bir eser. Yazar, devrinin bir aynası olmak suretiyle bize kadın erkek ilişkilerini, toplumun beklentilerini, ahlakın çözülüşünü, siyasi ve sosyal meseleleri, evlilikleri, zevk ve sefa âlemlerini açıkça gösteriyor. Ahmet Mithat'ın pek çok kitabında görüleceği üzere aslında birbirine zıt iki kahraman görüyoruz: Necati ve Behçet. Fakat romanın dikkat çeken en önemli kahramanı Ferdane Hanımdır. Giyim kuşamıyla, fiziki özellikleriyle nazar-ı dikkati çeken bu Osmanlı kadını etrafındaki üç erkeğin âdetâ sığınacağı bir liman hâline geliyor.
Oldukça trajik bir sonla biten kitabın bende uyandırdığı etkiye bakacak olursak, kimseye körü körüne inanmamak ve iyice araştırmadan kimseyi yargılamamak gerektiği kanaatindeyim. Zira romanın nispeten daha aklı başında olan kahramanı Necati Efendi, emin olmadan giriştiği birtakım hareketlerden dolayı insanların hayatını derinden etkileyecek olaylara sebebiyet vermiştir. Tabii burada belirtmekte fayda var ki eserin bana göre en olumsuz karakteri Behçet Bey. İftira, yalan ve hırsla Ferdane Hanım ile kocasının hayatını mahveder. Daha fazla ayrıntıya girmeyelim.
