Türk kozmonoloji ve mitolojisinde ateş ve ateş unsuru
Ateş günahlardan arındırır temizler kötü ruhları kovar ve yeniden yaratır. Arkaik insan düşüncesine göre zaman çizgisel değil döngüseldir her yıl dünyayı yeniden yaratılır bu yaratılışa eşlik etmek için yılın başlangıcı sayılan ilkbahar mevsiminde bir takım ritüeller yapılır
Sayfa 77 - KriptoKitabı okudu
Eski Türk düşüncesine göre dünyaya gelmeden önce insan ruhları göktedir ve minik kuşlar olarak kozmik ağacın göğe uzanan dallarına türemiştir. Kök Türk mezarlarından çıkan hanedan mensubu kişilere ait eserlerde hayat ağacı iki yanında geyik ya da daha keçisi altında ejderha ve üzerine kuş sembolleri görülür. Türklerde ağaç ruhların gelip gittiği bir yoldur
Sayfa 58 - KriptoKitabı okudu
Karakoncolos
Anadolu ve Bulgar söylencelerinde, Karakoncolos adında bir varlığa rastlanır. Kışın en soğuk günlerinde insanlara zarar veren kötü bir varlıktır. Kara renkte ve çirkindir. Özellikle Kuzeydoğu Anadolu anlatılarında yer etmiştir ve Bulgar söylencelerinde de izine rastlanır. Bulgarca isim Karakondjul'dur
Kendine has özellikler taşır. Zemherinin (kışın en soğuk zamanı, ocak ayına denk gelir) ilk 12 günü boyunca, insanlar uyurken sokaklarda sessizce dolaşır
Türkler tengere, tengri terimlerini çeşitli anlamlarda kullansalar da bu karmaşa içinde asıl olanı tek kudret kaynağı, tek güç, tek tapınma objesi olan Gök Tengri'dir. Hikâyelerini anlatacağımız diğer varlıklar ise birer ruhlardır, tıpkı İbrahimi dinlerdeki melekler, peygamberler gibi.
Sayfa 16 - Ötüken Neşriyat 9. Basım 2023Kitabı okuyor
Gök Tanrı'nın oğludur Kayra Han. Annesi yoktur. Üzerinde yaşadığımız yeri, gördüğün görmediğin her şeyi o yaratmıştır. Göğün 17. katında oturur. Bay Ülgen de Kayra Han'ın oğludur. Altındağ'da, altından kapısı olan altın bir sarayda yaşar. Altın Bir taht üzerine oturur...
Sayfa 90 - Kitapyurdu Doğrudan Yayıncılık - 1. BaskıKitabı okudu
Yayuçi ve körmes insan yaşamını etkilemekle görevlidir. Yayuçi insanın iyi işlerini yazarken körmes, kötü işlerini yazar ve günahlarını kaydeder (veya insanı iyiye kötüye sevk ederler).
Sayfa 27 - Ötüken Neşriyat 9. Basım 2023 / 1. Bölüm Evrenin ve İnsanın Yaratılması: Tanrısal Ruhlar / Bay ÜlgenKitabı okuyor
Lohusa kadına Kırmızı Kurdele takmak
Yakutlarda, Kırgızlarda, Kazaklarda, Özbeklerde, Kazan Tatarlarında, Gökoğuzlarda ve Anadolu Türklerinde lohusayı Albastı'dan korumak için farklı çarelere başvurulur.
Örneğin Kars ve Sivas'ta, geceleri lohusa hanımı yalnız bırakmazlar, ışığı sürekli yakarlar, lohusa yalnız kaldığı zamanlarda ise ağzına sakız vererek uyumasına engel olurlar. Bu sayede lohusayı korurlar. Başka bölgelerde ise lohusanın başına beyaz yaşmak ve kırmızı tül bağlarlar. Ayrıca kırmızı altın takmak ve hastaya kırmızı şeker hediye etmek de uygulanan yöntemler arasındadır. Çünkü, Albıs'ın kırmızı rengi hiç sevmediği bilinmektedir
Karakoncolos
Karakoncolos'tan Zemheri Cini olarak da bahsedilir. Fırtınayla geldiğine veya denizden çıktığına inanılır. Sözlü anlatılara göre bu varlık, doğu Karadeniz bölgesinde Karakonculu, Karakoncilo, Koncolos gibi isimlerle de anılır. Küçük çocukları ve yeni doğmuş buzağıları yer. Bu durumu engellemek için ev sahibi kapıya kuymak adı verilen bir yemek koyar. Yozgat civarında adı Congolos'tur. Kışın en soğuk günlerinde ortaya çıktığı için Yozgat'ta bu günlere Congolos Ayı (10 Ocak- 17 Ocak) denir. Mevsim tarifleri Congolos girdi, Congolos'tan sonra şeklinde yapılır.
Yozgat'ta anlatılana göre, bu varlık, açıkta duran yiyecek küplerine tükürür, idrarını yapar, böylece hastalıklara sebep olur. Bu yolla hastalığa yakalanan insanlara ise Marazlı denmektedir.
Bar nemeni yok dep aytana bardı yok tegen yok bolar. (Olan şeye yok deme. Eğer yoktur dersen, o zaman var olan şey de yok olur.)
Sayfa 39 - Ötüken Neşriyat 9. Basım 2023 / 1. Bölüm Evrenin ve İnsanın Yaratılması: Tanrısal Ruhlar / Ag EneKitabı okuyor
Şürela
Ayrıca sudan korktuğu da bilinir. Ondan kurtulmak için akarsuya atlamak işe yarayabilir. Böyle bir durumda Şürela "Suyun başı ne tarafta?" diye sorarsa, ters taraf gösterilmelidir. Tatar Türklerince kullanılan "Şürela'ya suyun başını göstermek" deyimi, en kurnaz insanları bile aldatmak anlamına gelir.
Azman, Türk mitolojisinde sıra dışı güçleri olan vahşi bir hayvan olarak karşımıza çıkar. Keskin dişleri, iri gövdesi, büyük ayakları, keskin pençeleri ve sert derileri vardır. Oğuz Kağan Destanı'nda bahsi geçen Kıyant adlı tek boynuzlu yaratık, Gılgamış Destanı'ndaki Humbaba adlı dev öküz ve Korkut Ata öykülerinde bahsi geçen Beserekler bu tür için örnek gösterilebilir.
Gökkuşağı eski Türklerde bu dünyayı öbür dünyaya bağlayan bir köprü olarak görülür ve cennet köprüsü denir.Şaman davuluna çizilen kayın ağacı motifinin yanında bir de gökkuşağı simgesi vardır. Gök direklerine ve bu kutlu ağaçlara tuğ ,bayrak, at yelesi, at kuyruğu ve bunlar gibi şeyler bağlanır
Sayfa 58 - KriptoKitabı okudu
Türk kozmonoloji ve mitolojisinde maden metal ve maden metal unsuru
Türkler altın gümüş ve Yeşim gibi maden isimlerini kadınlara demir çelik gibi isimleri ise erkeklere atfeder
Sayfa 95 - KriptoKitabı okudu
Altay Türklerinin genel inancına göre dünya iki başlangıç tarafından yönetilir: İyilik, bu Ülgen'dir ve kötülük, bu Erlik'tir. Onların her ikisinin emrinde çok sayıda ruh vardır.
Sayfa 54 - Ötüken Neşriyat 9. Basım 20231. Bölüm Evrenin ve İnsanın Yaratılması: Tanrısal RuhlarKitabı okuyor