Emek ücretleri, çalışmanın körükleyicisidir; bütün öteki insan hasletleri gibi çalışma da, aldığı teşvikle orantılı olarak mükemmelleşir. İyi beslenme işçinin beden gücünü arttırır. Durumumu düzeltip ömrümü belki rahat rahat, bolluk içinde sona erdiririm diye beslediği tatlı ümit, onu, bu gücü son haddine kadar zorlamaya teşvik eder.
Sayfa 87Kitabı yarım bıraktı
“Giyecek, barınak, ev eşyası, takım taklavat denilen şeyler, bu
gereksinmelerle heveslerin çoğunun yöneldiği belli başlı hedeflerdir. Zengin adam fakir komşusundan fazla yiyecek tüketemez. Yediği nitelik bakımından
pek başka olabilir; o yemeği seçip hazırlamak, daha çok emek ve sanat isteyebilir. Ama miktarca, hemen-hemen birdir. Gelgelelim; birinin koskoca konağı, büyük elbise dolabı ile ötekinin ahıra benzeyen evini, birkaç pırtısını kıyaslayınız. Bunların giyeceği, barınağı, ev döşemeleri arasındaki miktar
bakımından farkın da nitelik farkı kadar büyük olduğu göze çarpar. Yiyeceğe karşı olan istek, herkeste insan midesinin dar hacmi ile sınırlanmıştır. Fakat yapı, giyim kuşam, takım taklavat, ev döşemelerindeki rahatlıklarla süsler için olan isteğin ucu bucağı, sınırı yok gibidir.”
Amerika'nın keşfi ve Ümit burnu üzerinden Doğu Hint Adaları na giden bir geçidin keşfedilmesi insanlık tarihinin kaydettiği en büyük ve en önemli iki hadisedir.
Sayfa 475Kitabı okudu
Bunca faydalara kaynak olan bu işbölümü, kökeninde, bunun oluşturduğu herkese ulaşan zenginliği önceden görüp amaç edinen bir insan kafasından doğmuş değildir. İşbölümü, öyle geniş bir fayda gözetmeyen, insan tabiatındaki belirli bir eğilimin, yani alıp vermek, bir şeyi bir başka şeyle trampa ve değiş etmek eğiliminin pek yavaş, tedrici, fakat kaçınılması imkânsız olan sonucudur.
Tiyatro oyuncularının, opera şarkıcılarının, dansçıların vb. sanat erbabının aldıkları aşırı ücretler bu yeteneklerinin az bulunur oluşu ile güzelliğine, bir de onları bu yolda kullanmanın haysiyet kırıcı oluşuna dayanır. (Yazarın bu meslekleri neden haysiyet kırıcı gördüğünü bu dönemde anlamak zor, herhalde 1700'lerin İskoçya'sında bu meslekler bayağı sayılır, yapanlara da hoş gözle bakılmazdı.) Kendilerini hor görürken, yeteneklerini bol keseden ödüllendirmek ilk bakışta anlamsız gibi gelir. Ama birini yaptığımız içindir ki, ikincisini mutlaka yapmak zorundayız. Bu gibi uğraşlar hakkında halkın fikri yahut kötü görüşü değişecek olsa, bunların para ödülü hemen düşer. Daha çok kimse kendini bu işlere verir; rekabet, bunların emeklerinin karşılığını çabucak aşağı indirir.
Sayfa 105Kitabı yarım bıraktı
Bazı işlerde istihdam ötekilerdekinden çok daha devamlıdır. Sanayi işlerinin çoğunda, bir gündelikçi, yılın çalışabileceği hemen her gününde işi gücü olacağından gayet emin olabilir. Aksine, bir taşı veya tuğla duvarcısı ne fazla don, ne de kötü havalarda çalışabilir. Bütün öteki zamanlarda da, istihdamı müşterilerinin zaman zaman kendisini aramalarına bağlıdır; bu yüzden de sık sık boş kalması olağan şeylerdendir.
Bunun için, çoğu sanayi işçisinin hesaplanan kazancının sıradan işçi gündelikleriyle hemen hemen aynı düzeyle olduğu yerlerde, taşçılarla duvarcıların gündeliği, bu ücretlerden genellikle bir buçuk ile iki kat arasında daha fazladır.
Sayfa 102Kitabı yarım bıraktı