Miskinlerin ve iktidarın kölesi olan, ibadetlerin azıcık ihmaline karşı halk içinde dedi-kodu kopartan, kaderciliği ve dünyadan el etek çekmeyi yeğleyen bir İslâm’a dönüşen bu İslâm, açık ve yaratıcı doğuş İslâm’ı gibi, artık parıldamaya muktedir bir itici-fikir olamıyordu.