Gagavuz Türkleri
Hıristiyanlığı 11 .yy'dan itibaren özellikle Bizans misyonerlerinin
faaliyetleri sonucu kabul etmiş olan Gagauz Türkleri;
Peçenek, Uz ve Kıpçak gibi Karadeniz'in kuzeyinden Balkanlar'a
inen Türk boyları ile Anadolu Selçuklu Sultanı II. İzzeddin
Keykavus'u takiben Bizans'a sığınan Selçuklu Türklerinin
ahvadıdırlar ve bugün Gagauzların çoğunluğu Moldova Cumhuriyeti
Gagavuz Yeri'nde yaşamaktadırlar. Bugünkü nüfusları
169.300'dür. Ancak, diğer bazı ülkelerde de örneğin, Moldova'
da, Ukrayna' da, Rusya' da, Kazakistan' da, Beyaz Rusya' da,
Özbekistan' da, Azerbaycan' da, Türkmenistan' da, Litvanya' da,
Estonya'da da yaşayan Gagauz Türkleri bulunmaktadır.
Moldova Din İşleri Başkanlığı’nın verilerine göre, Moldova Ortodoks Kilisesi en yaygın kilise konumundadır. 1992 yılında Moldova Ortodoks Kilisesi’nden ayrılan Besarabya Ortodoks Kilisesi önemli güç sahibidir. Rus Ortodoks Kilisesi ise üçüncü büyük dinsel güç konumundadır. Bu farklılaşmalar, siyasi yönelimlerdeki kutuplaşmalar üzerinde etkili olacak potansiyeldedir.
IV. Béla
Kumanların Katolikliği ile ilgili ilginç bir bilgiye de
Rasonyi'nin eserinde rastlanmaktadır. Rasonyi'nin belirttiğine
göre 12.yy.'da Moldova'da bulunan Kumanlar Macar Kralı IV.
Bela tarafından Romanya topraklarına yerleştirilmişlerdir. Macar
vesikalarında Cumania olarak geçen bu yerde kral ayrıca bir
de piskoposluk inşa ettirmiştir. Batu Han'ın askerlerinin Macaristan'a
kadar ilerlemeleri ile büyük bir tahribata sahne olan
Macaristan topraklarını terk ederek Balkanlar'a çekilen Kumanlar,
kaybedilen nüfus potansiyelini geri kazanmak amacıyla
Macar kralı tarafından tekrar eski yerlerine davet edilmişlerdir
Moldova'daki insanların mutsuzluk nedeni
Bu karşılaştırma sonucunda çok net görüyor
ki güven olmayan toplumlarda insanlar daha mutsuz. Örneğin Moldova'da insanlar mutsuz çünkü ne birbirlerine, ne ürünlere ne de devlet kurumlarına güveniyor
Sayfa 132Kitabı okudu
1990’dan beri bölgeyi fiilen yöneten Rusya yanlısı Igor Smirnov, %82.4 oyla yeniden devlet başkanlığına seçildi. Moldova ve Avrupa Birliği, seçimleri geçersiz saydıklarını bildirmelerine rağmen, Rusya Federasyonu yetkilileri seçimleri demokratik buldular; halkın iradesinin bir yansıması olarak değerlendirdiler. Sonuç olarak Rusya Federasyonu’nun hassas dengeler üzerindeki Voronin hükümetine karşı “havuç” politikasına yönelirken, Transdinyester konusunu kendi çıkarları çerçevesinde Voronin yönetimine çözdürme niyetinde olduğu söylenebilir. Bu durumda problemin çözümü konusunda ilk akla gelen, 2003 yılında Rusya Federasyonu Devlet Başkanlığı İdaresi Yardımcısı Dimitriy Kozak tarafından öne çıkarılan; sorunun Moldova’nın federalizme geçmesi ile çözüme ulaştırılmasını öngören ve Voronin tarafından reddedilen planın yeniden sunulmasıdır. Böylelikle Transdinyester’in Moldova’dan ayrılması kötüsü karşısında, Voronin hükümetini federalizme zorlayarak, ülke üzerindeki denetimi sağlamlaştırma politikası Rusya tarafından uygulanmaya koyulabilir
Putin ayrıca, her bir proje için ayrılması planlanan para miktarı konusunda da bilgi verdi. Putin, önceki konuşmalarda olduğu gibi BDT coğrafyasına öncelikli önem verdiğinin altını çizdi. Putin, Şangay İşbirliği Örgütü'nü (ŞİÖ) de anmadan geçemedi. Putin'e göre Rusya, Avrasya coğrafyasında ekonomik bütünleşmenin öncüsü olmalıdır. Putin, ŞİÖ ve
