Harem kadınlan üzerinde etraflı bir araştırma yayınlayan Necdet Sakaoğlu' nun Kösem'in tarihi rolü üzerinde vardığı sonuç kayda değer. Sakaoğlu' na göre Kösem, I. Ahmed' e 10 yıldan fazla hasekilik etti, “ 1617-1648 arasındaki toplam 31 yıllık saltanatında” dört sultan gördü. Bu 31 yılda büyük bunalımlarda "devleti ayakta tutan, hanedanın sönmesini önleyen” Kösem Sultandır, Hüseyin Ayvansarayî’nin Kösem hakkında söylediği "devletin dayanağı” hükmünü Sakaoğlu paylaşır.
Padişah 3. Mustafa'nın devletin durumunu belirten şiiri:
Yıkılubdur bu cihan sanma ki bizde düzele
Devleti çarh-ı deni verdi kamu mübtezele
Şimdi ebvab-ı sa'adetde gezen hep hezele
İşimiz kaldı heman merhamet-i Lemyezel'e
Günümüz Türkçesi:
Dünya yıkılıp gitmektedir, bizde düzeleceğini sanma.
Alçak felek devlet çarkını aşağılık kimselerin eline verdi.
Şimdi saadet kapısında gezenler hep o yüzsüzlerdir.
İşimiz Allah'ın merhametine kaldı.
Sayfa 347
I. Ahmet
Necdet Sakaoğlu, Bu Mülkün Sultanları adlı o güzelim kitabında, Sultanahmet Camii’yle ilgili şu bilgiyi aktarır: “Ayasofya’nın karşısında ondan daha alımlı ve estetik ağırlıklı Sultanahmet Külliyesi için kişisel gelirinden servetler tüketen I.Ahmet’in yaptırdığı caminin 14 şerefesi, onun 14. Osmanlı padişahı olduğunu simgeler.”
Sayfa 36Kitabı okudu
Edgar Allan Poe öykülerine rahmet okutacak türden ilginç bir vakıa:
"Aralık ayında, İstanbul'da bir cinayet ortaya çıkarıldı. Gençliğinde Forsa Halil diye ünlenen, cebecibaşılıktan emekli Halil Ağa'nın bir "gulam-perest" olduğu, adamlarıyla birlikte uygunsuz işler yaptıkları, Yenikapı'daki bahçelerinde, gençlerin ırzına geçip kimilerini öldürerek kuyuya attıkları, cariyeleri fuhuşta kullandıkları, bir baskında saptandı. Baskında odalarda fahişeler, kuyularda cesetler bulundu."
Sayfa 179 - AlfaKitabı okudu
Şu bir gerçek ki Osmanlı sultanlarının yaşamları ifrat-tefrit eğilimlerine son derece açıktır.İstenirse , en beceriksiz ve yetersiz olanını bile söz gelimi dindarlığını, iyilikseverliğini, hoşgörüsünü anıp yüceltmenin bir kolayı bulanabileceği gibi, amaç kötülemekse en başarılıları bile siyaseti yaşantısı ve zaafları bugünün ölçüleriyle irdelenerek olumsuz çizgilere çekilebilir.