Toplumcu bir ortamın edebiyat okurudur Türk romanının okuru. Bu nedenle de, romanı salt bir sanat ürünü olarak benimseyip, onu zevk için okumakta zorlanmaktadır.
Sayfa 30Kitabı okudu
Haklı
Türk roman okuru, yazarında hala bir sosyolog, bir psikolog, bir yol gösterici, giderek bir militan aramayı sürdürmektedir.
Sayfa 31Kitabı okudu
Roman kişilerinin, yazının kendisi olduğu bir metindir "Kara Kitap".
Sayfa 42Kitabı okudu
Biçimin, içeriğin önüne geçtiği, anlatma eyleminin çoğu yerde kendi serüvenini yaşadığı metinler oluşur bu dönemlerde. Sanatı bir biçim sorunu olarak gören bu romancılar, gerçekçi romanın toplumsal sorunları irdeleyen sosyolojik eğilimini, sanata ihanet olarak nitelendirirler. Pamuk da katılır onlara; bir sanat ürününde, "gerçek dünyanın kurallarından çıkarak verilecek cevaplar; aklı başında bir edebiyatçının nefret edeceği şeye, 'sosyolojiye' sürükler bizi,"[15] der.
Sayfa 24Kitabı okudu
"Kar" (1999) romanı ise, yazarın metinleri boyunca kurgu düzleminde yaptığı serüven yolculuğundaki en sıra dışı duraktır. Fildişi kulesindeki sanatçı duruşundan hiç ödün vermeden üreten Orhan Pamuk, bu romanında toplumsal konuları odağa alır ve bir toplumcu gerçekçi yazar öykünmeciliği içindeymiş gibi, konusal gerilimi de bayrak yaparak öyküler. Romancılığının bu noktasında belki de, Türk edebiyat eleştirisinin en işlek kulvarını oluşturan toplumcu kesimden yıllardır aldığı yoğun eleştirilere yaratıcı düzlemden bir yanıt vermeyi deniyordur Pamuk. Ancak "Kar", toplumsal malzemenin yoğun kullanımına karşın, hiçbir zaman toplumsal gerçekçi bir roman değildir. Kar imgesinin yarattığı farklı bir masalsı ontolojinin eşliğinde, tiyatro sahnesinde oynanan oyunun yaşama aktığı bir kurgu oluşturur Pamuk; tiyatro oyuncularına kanlı bir ihtilal yaptırır; varmış gibi görünen konu bütünlüğünü groteskin merceğinden geçirir, mantık dışına taşır.
Sayfa 37Kitabı okudu
Gerçeğin teknolojik aygıtlar -TV, radyo,
video, fotoğraf, film- aracılığıyla ikinci elden yaşandığı, insanların
imajların ardından koşup, pop-starlara benzemek için
görüntü ve davranışlarını değiştirdiği bir çağdır içinde yaşadığımız yüzyıl.
Sayfa 45Kitabı okudu
"Romancılık ya her şeydir ya hiçbir şeydir. Romana bu derece kökten bir şekilde bağlıyım.
( . . . ) Benim Kundera gibi, Llosa gibi diğer inançlı yazarlarla
paylaştığım bu dünya sanki bir çeşit tarikattır. "
Sayfa 38Kitabı okudu
Üstkurmaca öğesinin bir türevidir metinlerarası eğilim; içinde yaşadığı gerçekliğe yabancılaşan çağdaş yazarın, bütünleşmekte zorlandığı bu gerçekliği yansıtmaktan vazgeçip, daha önce başka yazarlar tarafından yazılmış metinlerin dünyasına sığınması, onlardan yola çıkarak ikinci elden yeni bir kurmaca gerçeklik yaratması demektir. Eskilerin taklitçilik diye adlandırıp aşağıladıkları bu eğilim; çağ edebiyatında alıntı tekniğiyle bir biçim öğesi durumuna dönüşmüş, giderek eski metinlerin farklı tekniklerle yeniden kurgulanmasına kadar gelinmiştir.
Sayfa 44Kitabı okudu
Geleneksel romanın okuru rahatlatan bir başka özelliği ise, kendinden emin, her şeyi bilen, güçlü bir anlatıcının metindeki başat varlığıydı. Anlattığı öykünün ipleri elinde olan bu anlatıcı, yaşamın anlamına ışık tutmaya çalışır, kahramanlarını yönlendirdiği gibi okurunu da yönlendirirdi. Geleneksel okur tipinin desteğiydi, dayanağıydı o; okurunu elinden tutar, bilmesi gerekenleri ona anlatarak romanın dünyasında dolaştırırdı. Okurun, metnin içinde kaybolması, metni tümüyle anlamaması pek olası değildi.
Sayfa 17Kitabı okudu
Türk romanında Oğuz Atay'ın "Tutunamayanlar"ından bu yana gerçekleştirmiş en uçtaki kurgu/biçim serüveninin romanıdır "Kara Kitap".
Sayfa 36Kitabı okudu
Yeni Okur Tipi!
" 20 yüzyıl edebiyatının yeni okur tipi evin yapımına doğrudan katılır. Henüz tamamlanmamış olan yapının içinde kendine yaşayabileceği bir ortam yaratmaya çalışır. O yazarın eğittiği, yol gösterdiği biri değildir artık. Yazarla birlikte üretir, etkindir. Elinde kitap rahatça koltuğunda oturmasına izin yoktur onun. Her satırda, her sözcükte uyanık olmak zorundadır. Bu yeni tip yapılarda barınabilmesi için, yazarın bıraktığı anlam boşluklarını doldurması, tuğlaların arasını kapatması gerekmektedir. Yeni okur tipi tüketici değil bir üreticidir."
Sayfa 62 - İletişim Yayınları, İstanbul 2008.
"Hayat metinlerle beslenir, sonra tekrar hayata dönüşür
ve bu ilişki kabaca şimdi söylediğim gibi, hayat ve metin
olarak da birbirinden kopmuş değildir. Iç içedir. Ama bunlar sürekli
birbirlerini zenginleştirerek, değiştirerek, başkalaştırarak
ilerlerler."
Sayfa 47Kitabı okudu
"Yaşamın metinlerden yapılmış olduğu,"[53] görüşündedir Orhan Pamuk: "Hayat metinlerle beslenir, sonra tekrar hayata dönüşür ve bu ilişki kabaca şimdi söylediğim gibi, hayat ve metin olarak da birbirinden kopmuş değildir. Iç içedir. Ama bunlar sürekli birbirlerini zenginleştirerek, değiştirerek, başkalaştırarak ilerlerler."[54] Yaşam ve metinlerin dünyası birbiriyle bütünleşir Orhan Pamuk'un romanlarında. Yaşamın nasıl bir sürekliliği varsa, Pamuk'un metinlerinin de bir sürekliliği vardır. Onun romanlarında, bir diğer romanındaki kurmaca kişiden, sanki yaşamış biriymişçesine söz edilir.
Sayfa 47Kitabı okudu
Parçalanmış, bütünlüğü bozulmuş ve belirsizleşmiş gerçekliği ona uygun biçim öğeleri aracılığıyla dile getirmek ister çağdaş romancı; artık gerçeği yansıtmak için, dış gerçekle örtüşen bir öykü anlatmanın yeterli olmadığını bilmektedir; gerçeği, dış dünyada değil iç dünyada, bilinçte, bilinçdışında arar.
Sayfa 20Kitabı okudu