Sokrates
"demek ki bir şey görülen olduğu için görülmez, görüldüğü için görülendir; bir şey güdülen olduğu için güdülmez, aksine güdüldüğü için güdülendir ve bir şey hareket eden olduğu için hareket etmez aksine hareket ettiği için hareket edendir. Söylemek istediğim şey açık mı euthyphron? Şunu söylemek istiyorum: bir şey "oluyorsa", "olan" olduğu için "olmaz" , aksine "olduğu" için "olandır" ve bir şey herhangi bir şeye "maruz kalan", olduğu için "maruz kalmaz", aksine "maruz kaldığı" için "maruz "kalandır". Bana katılmıyor musun yoksa?
Sayfa 16 - Kültür yayınevi çevirmen hasan Ali yücelKitabı okudu
EUTHYPHRON [EYΘYΦPΩN] ya da Dindarlık Üzerine
SOKRATES - Öyleyse dine uygunluk ve dindarlık da tanrılara özen gösterme, onlara hizmet etme sanatı mıdır, Euthyphron? Böyle mi diyorsun?
EUTHYPHRON - Elbette.
Sayfa 21Kitabı okudu
EUTHYPHRON [EYΘYΦPΩN] ya da Dindarlık Üzerine
SOKRATES - ... Şunu söylemek istiyorum: bir şey "oluyorsa", "olan" olduğu için "olmaz", aksine "olduğu" için "olandır" ve bir şey herhangi bir şeye "maruz kalan", olduğu için "maruz kalmaz", aksine "maruz kaldığı" için "maruz kalandır".
Bana katılmıyor musun yoksa?
Sayfa 16Kitabı okudu
SOKRATES - Babanın öldürdüğü adam akraban mı? Herhâlde öyle olmalı, yoksa yabancı biri için cinayet davası açmazdın babana.
EUTHYPHRON - Öldürülenin yabancı ya da akraba olması arasında herhangi bir fark gözetmen ne kadar da gülünç Sokrates. Düşünülmesi gereken tek şey, katilin cinayeti işlerken haklı mı yoksa haksız mı olduğu. Katil eğer haklıysa serbest bırakılmalı, haksızsa aynı evi ve aynı sofrayı paylaştığın biri de olsa adalete teslim edilmelidir.
Sayfa 6Kitabı okudu
"Sokrates: Ne yapıyorsun, dostum! Buradan ayrılarak dine uygun ve dine aykırı şeyleri öğrenme umudumu boşa çıkarıyorsun. Euthyphron sayesinde ilahi konularda bilge olduğumu gösterecek Meletos'un suçlamalarından yakamı kurtaracak, artık bu konularda cahilce ileri geri konuşmayacak, yenilikler peşinde koşmayacak ve kalan hayatımı daha düzgün yaşacaktım."
Sayfa 27Kitabı okudu
SOKRATES -O hâlde düşüncelerini saklama benden sevgili Euthyphron, bana da anlat.
EUTHYPHRON - Başka zaman Sokrates. Şimdi acelem var, gitmeliyim.
SOKRATES - Ne yapıyorsun, dostum! Buradan ayrılarak dine uygun ve dine aykırı şeyleri öğrenme umudumu boşa çıkarıyorsun. Euthyphron sayesinde ilahi konularda bilge olduğumu göstererek Meletos'un suçlamalarından yakamı kurtaracak, artık bu konularda cahilce ileri geri konuşmayacak, yenilikler peşinde koşmayacak ve kalan hayatımı daha düzgün yaşayacaktım.
Sokrates
Ben her zaman aklın rehberliğinde hareket edenlerden oldum ve hâlâ da öyleyim ve bunun sonucu ne getirirse getirsin benim için en iyi olan odur. Şimdi bu durumdayım diye kendi söylediklerimi inkâr edemem. Şimdiye kadar değer verip kutsadığım bu prensiplere hâlâ değer veriyorum ve bunlardan farklı ve daha iyi prensipler bulamadığımız sürece çoğunluğun görüşüne katılmayacağım. Hayır! Çoğunluğun gücü bize daha çok tutuklamalar, müsadereler, ölümler yüklese de, çocukları korkutan cin gibi korkutsa da onlara hak vermeyeceğim!
Sayfa 62 - Kapra YayınlarıKitabı okudu
SOKRATES - Öyleyse her tanrı güzel, iyi ve doğru saydığı şeyleri sever, bunların karşıtlarından da nefret eder, değil mi?
EUTHYPHRON - Elbette.
SOKRATES - Senin söylediğine göre, aynı şeyler bazı tanrılar için doğru, bazı tanrılar içinse yanlıştır. Tanrılar işte bu tür konularda anlaşamadıkları için kavga ediyor, birbirleriyle savaşa tutuşuyorlar. Öyle mi?
EUTHYPHRON - Öyle
SOKRATES - Demek ki tanrılar aynı şeyleri hem sever hem de onlardan nefret eder. Bu durumda, tanrıların nefret ettiği şeylerle sevdiği şeyler aynı olabilir.
EUTHYPHRON - Öyle görünüyor.
SOKRATES - O zaman, göründüğü gibi kadarıyla aynı şeyler hem dine uygun hem de dine aykırı çıkıyor.
EUTHYPHRON - Galiba öyle.
.
.
.
O zaman yaptığımız tanımı şu şekilde düzeltmeliyiz: Bütün tanıların nefret ettiği şey dine aykırı, sevdiği şey dine uygundur. Bazı tanrıların sevdiği, bazı tanrıların nefret ettiği şeyse ne dine uygun ne de dine aykırıdır ya da hem dine uygun hem de dine aykırıdır.
“Çünkü nerede korku varsa, orada utanç da vardır...”
diye yazan şairin yazdığının tam tersini söylüyorum. Şaire katılmıyorum, nedenini de söyleyeyim mi?
EUTHYPHRON - Söyle
SOKRATES - Korkunun olduğu yerde utancın da olması bana doğru gelmiyor. Çünkü hastalıklardan, yoksulluktan ve bunun gibi başka bir sürü şeyden korkan çoğu kişi, bunlardan korktukları hâlde, aynı şeylerden utanç duymazlar. Sence de öyle değil mi?
EUTHYPHRON - Kesinlikle öyle.
SOKRATES - Ama öte yandan, utancın olduğu her yerde korku da vardır. Bir davranışından utanan ve sıkılan bir insan, kötü biri olarak algılanmaktan çekinmez ve korkmaz mı?
EUTHYPHRON - Korkar tabii.
SOKRATES - Öyleyse nerede korku varsa orada utanç da vardır demek doğru değildir. Tam tersine, nerede utanç varsa orada korku da vardır. Ama korkunun olduğu her yerde utanç yoktur, çünkü korku bence utançtan daha kapsayıcı bir kavramdır. Sayılar kümesinin bütün tek sayıları kapsaması gibi, korku da utancı kapsar. Yani bütün tek sayılar sayı oldukları hâlde, bütün sayılar tek sayı değildir.
Sayfa 19
Tanrılar dine uygun olanı dine uygun olduğu için, tanrıların sevdiğini de tanrıların sevdiği olduğu için sevselerdi ve tanrıların sevdiği, tanrılar tarafından sevildiği için tanrıların sevdiği olsaydı, o zaman dine uygun olan da tanrılar tarafından sevildiği için dine uygun olurdu. Ama şimdi bunun tam tersinin geçekleştiğini görüyoruz, çünkü iki şey birbirinden tümüyle farklı. Biri sevildiği için sevilen oluyor, oysa diğeri sevilen olduğu için seviliyor. Görünen o ki, dine uygun olan nedir diye sorulduğunda özünü bana açıklamak istemiyorsun Euthyphron.
Sayfa 18