...bir şey görülen olduğu için görülmez, aksine görüldüğü için görülendir; bir şey güdülen olduğu için güdülmez, aksine güdüldüğü için güdülendir ve bir şey hareket eden olduğu için hareket etmez, aksine hareket ettiği için hareket edendir. Söylemek istediğim şey açık mı Euthyphron?
Sayfa 16Kitabı okudu
SOKRATES: O halde sevgili Euthyphron dindarlık demek, tanrılar ve insanlar arasındaki alışveriş sanatıdır.
EUTHYPHRON: Eğer böyle söylemek hoşuna gidiyorsa, buna alışveriş sanatı diyebiliriz.
SOKRATES: Bu durumda korkunun olduğu yerde saygının olduğunu söylemek doğru olmaz. Saygı olan yerde korku olur ama korku olan yerde saygı olmaz. Bence korku saygıya göre daha geniş bir kavramdır.
Korku ve saygı üzerine
SOKRATES - Bak şair ne diyor:
«Bütün bunları yapan, bunların tohumunu atan Zeus'tur deme; korku olan yerde saygı da vardır.» Ben bundan büsbütün başka düşünüyorum. Niçin, söyleyeyim mi?
EUTHYPHRON - Hay hay.
SOKRATES - Ben korku olan yerde saygı olacağına inanmıyorum. Çünkü, sandığıma göre, birçok insanlar hastalıklardan, yoksulluktan ve bunlara benzer birçok şeyden korkarlar ama bu korktukları şeylere hiç de saygı beslemezler. Sen de böyle düşünmüyor musun?
EUTHYPHRON -Elbette.
SOKRATES Ama saygı olan yerde korku da vardır. Bir adam düşünebilir misin ki, hem kötü bir iş işlemekten çekinsin, hem de dile düşmekten korkmasın?
EUTHYPHRON - Hayır, Sokrates, böyle bir adam olmaz
SOKRATES - O halde: «Korku olan yerde saygı da olur» demek doğru değildir; doğrusu şudur: «saygı olan yerde korku olur, ama korku olan yerde her zaman saygı olmaz. Bence korku, saygıdan daha geniştir; saygı korkunun bir parçasıdır; tıpkı tek sayı, genel olarak sayının bir parçası olduğu gibi; öyle değil mi? Sayı olan yerde tek sayının bulunması zorunlu değildir; ama tek sayının bulunduğu her yerde mutlaka sayı vardır.
Sokrates
Ne yapıyorsun, dostum! Çekip gidiyorsun ve büyük bir hayal kırıklığıyla baş başa bırakıyorsun beni. Hani dine uygun olan şeylerle olmayan şeyleri öğrenecektim senden; hani tanrısal konularda Euthyphron sayesinde bilgi sahibi olduğumu, artık cahilce ağzıma geleni söylemeyeceğimi, dinde yenilikler yapmayacağımı ve bundan böyle daha iyi bir yaşam süreceğimi Meletos'a açıklayarak benim için yaptığı bu suçlamadan yakamı kurtaracaktım!
46. Not
Tıpkı Proteus'un kılık değiştirmesi gibi, sofistlerin de aynı konuyla ilgili olarak hep farklı şeyler söylemeleri konusunda Martin Heidegger şöyle bir anekdot aktarır: "Kadim zamanlarda, ders vermek için her yere seyahat eden ünlü bir Grek bilgini vardı. Bu tür insanlara sofist deniyordu. Bir keresinde Küçük Asya'daki bir ders gezisinden Atina'ya dönen bu ünlü sofist, sokakta Sokrates'e rastladı. Sokaklarda avare avare dolaşmak ve insanlarla konuşmak, sözgelimi bir ayakkabının ne olduğu hakkında bir ayakkabı tamircisiyle konuşmak Sokrates'in alışkanlığıydı. Sokrates'in şeylerin ne olduğundan başka hiçbir konusu yoktu. 'Hala orada mı duruyorsun?' diye sordu Sokrates'e bu çok gezen sofist küçümseyici bir edayla 've hala aynı şey hakkında aynı şeyi mi söylüyorsun?' 'Evet', diye cevap verdi Sokrates, 'öyle yapıyorum. Fakat sen, çok açıkgöz olan sen hiçbir zaman aynı şey hakkında aynı şeyi söylemiyorsun.' "
“Sokrates: o zaman dindarlık tanrılar ve insanlar arasında bir tür ticaret sanatı olabilir mi?”
Sokrates
"demek ki bir şey görülen olduğu için görülmez, görüldüğü için görülendir; bir şey güdülen olduğu için güdülmez, aksine güdüldüğü için güdülendir ve bir şey hareket eden olduğu için hareket etmez aksine hareket ettiği için hareket edendir. Söylemek istediğim şey açık mı euthyphron? Şunu söylemek istiyorum: bir şey "oluyorsa", "olan" olduğu için "olmaz" , aksine "olduğu" için "olandır" ve bir şey herhangi bir şeye "maruz kalan", olduğu için "maruz kalmaz", aksine "maruz kaldığı" için "maruz "kalandır". Bana katılmıyor musun yoksa?
Sayfa 16 - Kültür yayınevi çevirmen hasan Ali yücelKitabı okudu
EUTHYPHRON [EYΘYΦPΩN] ya da Dindarlık Üzerine
SOKRATES - Öyleyse dine uygunluk ve dindarlık da tanrılara özen gösterme, onlara hizmet etme sanatı mıdır, Euthyphron? Böyle mi diyorsun?
EUTHYPHRON - Elbette.
Sayfa 21Kitabı okudu