3 Kasım 1839'da ilan edilen Gülhane Hatt-ı Hümayunu (Tanzimat Fermanı), bu yönde ilk küçük resmi adımı attı. Yaşam güvenliği, halkın namusu ve mülkiyeti, mali reform, silahlı hizmetlere düzenli ve devamlı asker alımı, adli reform ve benzeri konularla ilgilenen ferman, "bu devlet imtiyazları hangi din veya mezhepten olursa olsun bütün tebaamız için geçerlidir. .." diye devam eder.
Tanzimat Fermanı
3 Kasım 1839 günü devlet ileri gelenlerinin, kalabalık bir halk kitlesinin, Osmanlı tebaasının her din ve sınıftan ahalisini temsil eden ruhani reislerin ve yabancı diplomatların önünde okunan hatt-ı hümayun, imparatorluğun devlet ve toplum hayatında bir dönüm noktasını teşkil ediyor, yeni bir devri açıyordu. Bundan sonra aydın bürokrat zümre, imparatorluğun işlevini yitirmiş kurumlarını ve sarsılan merkezi otorite yeniden kurmak, devletin mali, idari, adli alanlarda düzenli bir yapıya kavuşturmak için hakimiyeti ele geçirdi.
Sayfa 303Kitabı okudu
Mustafa Reşid Paşa, padişahı bir ıslahat programının gerekliliğine inandırmakta gecik medi. 3 Kasım 1839 yılında Sultan Abdülmecid’in tecrübesizliğin den faydalanılarak, Mustafa Reşid Paşanın gayretleriyle Tanzimat Fermanı ilan edildi.
