İbn Haldun'a göre, "şeriat yolu= umuma ait bir yol; mücahede (cehd kelimesi ile aynı kök)= hususi bir yol
Tasavvufun erken döneminin temsilcileri, zahidane bir hayat yaşayarak necata ermeye çalışırken, tanrısal olanı bu dünyada deneyimlemenin mümkün olduğuna inanarak mükâşefe deneyimine talip oldukları için benim “kâşif Sufi” dediğim mutasavvıflar ise İbn Haldun’un (ö. 1406) deyişi ile “keşif ve müşâhede mücâhedesine” girişmişti:
"Şeriat yolu hemen hemen bütün mükelleflerin ölümden sonra necat ve saadeti tahsil etmeleri için açılmış umuma ait bir yoldur. Bu mücâhede ise, ölümden sonra hâsıl olan bir keşif nev’ini (rûyet) ölümden önce elde etmek suretiyle en büyük saadetin tohumlarını ele geçirmek gâyesi ile himmet sahipleri için açılmış husûsî bir yoldur." [İbn Haldun, Tasavvufun Mahiyeti: Şifâu’s-Sâil, çev., haz. Süleyman Uludağ (İstanbul: Dergâh, 1977), s. 176, 177.]
Müslümanın Cihadı
Bu tarikat-ı Nakşibendiyye'nin (tasavvufun) gayesi cihaddır. En büyük cihad ise nefis ve şeytana karşı olandır.
Sayfa 52Kitabı okudu
Tasavvufun gayesi iki…
İbadetlerden zevk alma,
Ve imanın vicdanileşmesi…
Sayfa 89 - Babıali Kültür Yayıncılığı
Tasavvuf, münhasıran gayesi istikamet olan mücadeheyi ahlak haline getirmektir.
Sayfa 145Kitabı okudu
Gavsı Sani Şeyh Seyyid Abdülbaki El-Hüseyni (k.s.) Sohbetler - 1Şeyh Seyyid Abdulbaki Elhüseyni · Semerkand Yayınları · 202028 okunma
Ahmet Yesevi / Divân-ı Hikmet
Ahmet Yesevi'nin hikmetlerini içine alan mecmuanın adı Divân-ı Hikmet'tir.
Ahmed Yesevi ve Divân-ı Hikmet üzerindeki geniş çalışmaları ile tanınmış olan Kemal Eraslan, hikmetleri şu şekilde değerlendirilmektedir: “Ahmed Yesevi'nin hikmetlerinin başlıca gayesi, İslâm dinine yeni girmiş veva bu dini henüz kabul etmemiş Türklere İslâmiyet'in esaslarını şeriat ahkâmını ve ehl-i sünnet akidesini öğretmek, yeseviyye tarikatı müridlerine tasavvufun inceliklerini, tarikatın âdâb ve erkânını telkin etmektir. Bu sebeple hikmetler sanat endişesinden uzak, sade ve kuru bir ifade yanında didaktik bir özellik taşımaktadır. Ancak bazı hikmetlerde ifadenin süfiyâne ve coşkulu oluşu onları basit manzumeler olmaklan kurtarmıştır.”
