Eren Dogan
@therendogan
110 okur puanı
Temmuz 2022 tarihinde katıldı
Şu anda okuduğu kitaplar
Okuma Hedefleri
Bir kitap okudu
255 syf.
10/10 puan verdi
Yıldız büzüştükçe, yüzeyi yakınındaki çekim alanı
gittikçe şiddetlenir ve ışık konileri daha çok bükülürler. Bu
da ışığın yıldızdan kaçmasını zorlaştırır ve uzaktaki bir
gözlemciye göre ışık daha sönük ve kızılımtrak görünür.
Sonunda yıldız belli bir kritik çapın altına düşünce
yüzeydeki çekim alanı o denli şiddetli ve ışık konisi o denli
bükük olur ki, artık ışık kaçamaz (Şekil 6.1), Görelik
kuramına göre hiçbir şey ışıktan hızlı gidemeyeceğinden,
eğer ışık kaçamıyorsa, hiçbir şey kaçamaz; her şey, kütlesel
çekimin etkisiyle geriye döner. O halde öyle birtakım
olaylar, uzay-zamanının öyle bir bölgesi vardır ki, ondan
kaçılıp uzaktaki bir gözlemciye ulaşılamaz. Bugün kara delik
dediğimiz işte böyle bir bölgedir. Kara delikten çıkmayı kıl
payı başaramayan ışık ışınlarının yollarının kesiştiği sınıra
ise olay ufku denir
Okur Takip Önerileri
Bir yıldızın oluşumu, büyük bir miktar gaz
(çoğunlukla hidrojen gazı) kütlesel çekim kuvveti etkisinde
kendi üstüne çökmesiyle başlar. Gaz kütlesi büzüştükçe,
atomları gittikçe daha sık ve daha büyük hızlarla birbirlerine
çarpar ve böylece gaz ısınır. Sonunda gaz öyle sıcak olur ki,
hidrojen atomları çarpışınca sıçrayacakları yerde birleşerek
helyum atomları oluştururlar. Denetim altında patlatılan bir
hidrojen bombasına benzeyen bu reaksiyonda salınan ısı,
yıldıza parlaklığını verir. Bu fazladan ısı aynı zamanda gazın
basıncını artırarak, çekim kuvvetini dengeler ve gazın
büzüşmesi durur
― C’est bien. Mais pourquoi cet homme a-t-il volé? Pourquoi cet homme
a-t-il tué? Voilà deux questions auxquelles ils ne répondent pas.
Bir kitabı okumayı düşünüyor
Bir kitabı okumayı düşünüyor
Vücudun pek çok organında ciddi bozulmalara yol açan Staphylococcus aureus her dört insandan birinin burun deliklerinde zararsız biçimde yaşar.
Yaşam, hücre zarlarında bulunan mikroskobik elektrik motor-
larını ve zar boyunca görülen pH farklılıkları sayesinde oluşan
elektrik akımlarını kullanarak enerji üretir. Bu muhteşem molekü-
ler makineleri anlatmaya kelimeler yetmez, o yüzden okurlara in-
ternette "ATP sentaz animasyonu" araması yapmalarını öneririm.
Temel olarak, hücre zarının iki yanında farklı pH değerleri oluş-
turmak için metabolik enerji kullanılır ve genellikle hücrenin dışı
içinden daha asidik hale gelir. Bu kademeliliğe proton gradyanı
denir çünkü pH bir solüsyonda bulunan pozitif yüklü hidrojen
iyonlarının (protonların) konsantrasyon ölçümünün tersidir; kon-
santrasyon arttıkça pH azalır, asidiklik artar. Proton gradyanı esa-
sen bir pile benzer. Deşarj olduğunda, elektrik akımı hücre zarın-
daki moleküler türbinden geçerek enerji depolayan moleküller
oluşturur. Adenozin trifosfat veya "ATP" adı verilen bu molekül-
ler tüm hücrelerde enerji taşıma görevini üstlenir. Örneğin insan-
da 250 g ATP bulunur ama bir insan üretilen ATP'nin kullanılıp
yeniden üretilmesi sayesinde, bir günde vücut ağırlığına denk ATP
kullanır.
En ağır yıldızlar anakolun sol üstünde yer alırken en hafifler sağ altta yer alır. Kütlesi ne olursa olsun bir anakol yıldızı her zaman cüce olarak adlandırılır. Örneğin Güneş bir G-tipi cücedir. Soğuk kırmızı cüceler için anakol ömrü 50 milyar yıldan fazla olabilir.
Yıldızların elementleri nasıl oluşturduğunu anlamak için, Gü-
neş'in nasıl parladığını düşünün. Güneş'in içinde çok yüksek bir
ısı her atom u bileşenlerine ayırır: pozitif yüklü bir çekirdek ve ne-
gatif yüklü elektronlar. Güneş'in merkezindeki 16 milyon santig-
rat derece sıcaklık, dört hidrojen atomunu birleştirip helyum çe-
kirdeğine dönüştürmek için yeterlidir, bu da foton salımı yapan
bir çekirdek tepkimesidir. Daha sonra, her bir foton Güneş'in iç
kısmından uzaya doğru bin yıllık bir yolculuğa çıkar. Bu kadar
uzun sürmesinin sebebi her fotonun başka maddelerle karşılaştık-
ça sürekli olarak emilip salınmasıdır. Foton aynı zamanda enerji
de yitirir. İlk başta yüksek enerjili gama ışınıyken, Güneş'ten kur-
tulduğunda genellikle görünür ışığın düşük enerjili bir fotonuna
dönüşür. Fizikçiler 1950'lerde Güneş'in içinde gerçekleşene ben-
zeyen çekirdek tepkimelerini hidrojen bombalanyla yeniden ger-
çekleştirdiler. Güneşimize benzer yıldızların çekirdekleri, üzerle-
rindeki maddenin ağırlığı yüzünden patlayamayan hidrojen bom-
balan gibidir.