Doğan Aksan Gönderileri
Doğan Aksan kitaplarını, Doğan Aksan sözleri ve alıntılarını, Doğan Aksan yazarlarını, Doğan Aksan yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
bargâh (Farsça bārgāh)
1. isim, eskimiş İçerisine izin alınarak girilebilen makam.
2. isim, eskimiş Padişah çadırı, padişah sarayı veya yüksek divan:
"Bundan böyle, divanda , dergâhta, bârgâhta,çarşıda , meydanda Türk dilinden başka dille konuşulmayacaktır."
Sayfa 46 - Karamanoğlu Mehmet BeyKitabı okuyor
"biligsiz er ölti atı ölmedi
biligsiz tirig erken atı ölüg"
(Bilgili insan öldü, adı ölmedi. Bilgisiz diriyken (sağ- ken) adı ölüdür.)
Sayfa 43Kitabı okuyor
Bir vakte erdi ki bizim günümüz
Yiğit belli değil mert belli değil
Herkes yarasına derman arıyor
Deva belli değil dert belli değil
Ruhsati
Yenice yolları bükülür gider
Zülüf ak gerdana dökülür gider
Yiğidin sevdiği güzel olursa
Ömrü arkasından sökülür gider
Kaynaştıran diller
Dillerin sınıflandırılması:
1. Yalınlayan diller,
2. Bağlantılı diller ve kaynaştıran diller
3. Bükümlü diller.
.
.
Aşağıda, ünlü Amerikalı dilbilimci BOAS'ın Eskimocadan saptadığı bir tümceyi, kaynaştırmanın ilgi çekici bir örneği olarak göstermek istiyoruz:
takusariartorumagaluarnerpâ(tek sözcük),"Onun bununla uğraşmaya gerçekten niyeti olduğunu sanıyor musunuz" anlamındadır.
Sayfa 107
Farklı dil kalıpları içerisinde düşünebilme.
Bir dili öğrenirken karşılaştığımız zorluklar da Ana dilimizin iç yapısıyla öğrendiğimiz yabancı dilin iç yapısı arasındaki ayrılıklardan gelir. Yabancı dilden parçaları zihnimizde çevirirken ya da kendi dilimizdeki tümceleri yabancı dile aktarırken çoğu kez kendi dilimizle düşünür, kendi sözcüklerimizin anlam çerçevesi içine giren anlamları, kendi dilimizin söz dizimi temel alırız. Özcan Başkan' ın Yabancı Dil Öğretimi adlı kitabı, bir yabancı dil öğrenirken karşılaşılan bütün sorunları, bu arada gereksiz gerekse anlam bakımından "anadili -yabancı dil çatışması"nı uzun uzadıya incelemektedir.
Çeviri işinde başarılı olabilmek için her iki dilin anlatım yollarını ve olanaklarını çok iyi bilinmesi, önce metnin çok iyi anlaşılması, sonra da bunun öteki dilde nasıl, en iyi biçimde anlatılabileceğinin kestirilmesi gerekir.
Sayfa 76
Ulusun dili ruhudur; ruhu da dili. W.von Humbolt
Bir ulusun yaşayış biçimi, inançları, gelenekleri, Dünya görüşü, çeşitli nitelikleri ve hatta tarih boyunca bu toplumda meydana gelen çeşitli olaylar üzerinde hiç bir bilgimiz olmasa, yalnızca dilbilim incelemeleriyle, bu dilin söz varlığının, söz hazinesinin derinliğine inerek bütün bu konularda çok değerli bilgiler ve güvenilir ipuçları edinebiliriz. Aynı biçimde, bir an için tek başına dili ele alarak, belli bir dilin belli bir dönemdeki bir metnini, yalnızca yabancı öğeler, yabancı etkiler açısından inceleyerek dili konuşan toplumun o süre içinde hangi kültür hareketlerine sahne olduğunu , hangi dış etkiler altında kaldığını saptayabiliriz. Örneğin Tanzimat ya da 2. Dünya Savaşı sıralarına ait ister bir gazete yazısı, ister bir sanat ürünü olsun- uzunca bir parça, bu dönemlerde Türklerin hangi dış etkiler altında bulunduğunu, hangi sorunların, hangi eğilimlerin toplumda canlı durumda olduğunu belli edecektir.
Sayfa 65
Her gelen sevmez ve hiçbir seven gitmez unutma. Bil ki; giden dönüyorsa sevdiğinden değil, kaybettiğindendir aslında!
Geri gelmesi mümkün olmayan, hatırlanmamalı.
Yalnızlık insanlara çok şey öğretmiştir. Ama sen gitme cahil kalayım.
Sonra aramıza şehirler girecek, hiç karşılaşmayacağız.
Tesadüfler bile bir araya getirmeyecek.
Sonra belki birimiz öleceğiz, diğerimiz hiç bilmeyecek...
Nazım Hikmet RAN