Helmuth von Moltke Gönderileri
Helmuth von Moltke kitaplarını, Helmuth von Moltke sözleri ve alıntılarını, Helmuth von Moltke yazarlarını, Helmuth von Moltke yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Moltke’nin 23 Kasım 1835’te İstanbul’a vardıktan sonra günlüğüne yazdığı ilk cümleler şöyleydi: “İstanbul’u ilk görür görmez Osmanlı Devleti’nin eski gücüne, siyasi varlığına kavuşmuş olduğu izlenimi uyandırıyordu ama iç bölgelere biraz geçince bütün memleketin ıssız, bakımsız olduğu görür görmez anlaşılıyordu. Ormanlar tahrip edilmiş, tarlalar ve bağlar çok bakımsız görünüyordu. Osmanlı Devleti’nin halkı ise bakımsızlıktan, düzgün beslemediklerinden çok zayıflamışlar adeta bir deri bir kemik kalmışlar, yaşadıkları şehirlerden iyi durumda olan birkaç büyük şehirlere ya da harap durumda olan köylerine sığınmaya başlamışlardı.
Sayfa 8Kitabı okudu
Nargile gibi büyük bir buluştan önce Türklerin nasıl yaşayabildiklerini anlamak gerçekten güç. Gerçekten Osman Gazi’nin, Beyazıt’ın ve Sultan Mehmet’in silah arkadaşları; devamlı olarak at üzerinde; ülkeler, şehirler ve kaleler fethetmiş olan cesur ve ateşli bir ulusun insanlarıydı. Kanuni Sultan Süleyman devrinden sonra Türkler, komşularına sık sık akınlar yaptılar. Fakat gün geçtikçe de oturmaya daha sonra da tütün içmeye alıştılar. Eski hareketli ve cesur milletin yerine oturmayı seven bir ulus geçti. Kadınlar bile çubuk içiyorlar.
Sayfa 48Kitabı okudu
Turkish Hamam
İnsanın bir Türk hamamında yıkanmayanın ömründe hiç yıkanmamış olduğunu söyleyesi geliyor
Sayfa 31Kitabı okuyor
Bu memleketin (Eflak) çehresi uzun bir köleliğin korkunç izlerini taşımaktadır. Hala yarı yarıya harabeler ve moloz yığınları hâlinde olan şehirler sursuz, kapısızdır. Çünkü şimdiye kadar her türlü savunma bir suç sayılmıştı.
Sayfa 22 - Remzi KitabeviKitabı okuyor
Paşa efendimiz bir mollalar divanı kurdu; şimdi yanımızda bunlardan düzinelercesi var ve feriklerden daha ileride geliyorlar( ihtimal ki fetva yazılıp tamamlanıncaya kadar) .
Paşa'ya dün, yanlış anlaşılmaması için tercümanla harfi harfine şunları söyledim: «Mollalar sana harbin haklı olup olmadığını söyleyebilirler, fakat bunun akıllıca olup olmadığını yalnız sen takdir edebilirsin.
Şartların tümü, padişahın ve Avrupa hükümetlerinin maksatları.. bizim bütün ordularımızla düşmanın bütün ordularının kuvveti ve mevzileri, memleketin serveti, yığılmış olan erzak, mühimmat vasaire .. Bu çok önemli meselede bir tavsiyede bulunabilmek için bütün bunların bilinmesi lazımdır; bunları da ne mollalar, ne ben, ne de senden başka herhangi bir kimse bilir. Bütün şeref ve bütün sorumluluk sana aittir ve başka hiç kimseden tavsiye beklememelisin» ama onun işitmek istediği şey bu değildi.
Bir gün Malatya'da cemaatiyle birlikte şehre dönen bir eşekçiye rastladım. Adam her halde beni paşanın yanında görmüş olacaktı ve bana iltifatta bulunmaya niyetlenmişti, daha ben neye uğradığımı bilmeden beni kolumdan tuttu ve eşeğini önüme çekti, «bin gözüm!» dedi. Ben teşekkürle yolumda gitmeme müsaade etmesini rica ettim. «Vallah sana yazıktır, yayan yürüme!» dedi. Ben ona bir ahır dolusu atım ve katırım olduğunu söyledim, fakat adam aklına koyduğundan vazgeçmedi,
şimdiye kadar hiç bir faniye, Erciyes dağının , yazın en sıcak zamanlarında bile çıkarmadığı, beyaz külahının son tepesine erişmek nasip olmamıştır.
Hükümetin, adil olmanın sadece adalet icabı değil, aynı zamanda akıllıca ve menfaate uygun olduğunu kabule başlamasını görmek sevinilecek şey.
Doğu'daki Hıristiyanlık, menşede Hıristiyanlığın da, Yahudiliğin de sahip olduğu, en yüksek, sırf manevi bir varlığın birliği imanını birlikte getiren ve onu esas edinmiş olan, Allah il Allah, yani yalnız Allah vardır diyen yeni dine mağlup olduğu sırada sahiden bir çeşit putperestlik seviyesine düşmüştü. Müslümanlık bu ulvi ve saf akideden öyle kanunlar ve kaidelere geçmiştir ki bunlar artık toplumun ilerleyişini tamamıyle önlemektedir.
Türklerin genel bir hücuma hazırlandıkları bu sırada şehirde ikilik, cesaret kırıklığı ve kıtlık hüküm sürüyordu. Rumlar en amansız bir düşmanlıkla, ayin sırasında mayalı mı yoksa mayasız mı ekmek kullanılacağını tartışıyor ve vatan hizmetinde kullanılmak için ellerinden alınmasın diye hazinelerini yere gömüyorlardı.
Türkler delileri ermiş olarak kabul eder ve onlara saygı gösterirler.
Bu büyük icattan, yani tütün çubuğunun bulunmasından önce Türkler nasıl yaşarlardı acaba? İnsan bunu bir türlü düşünemiyor. Sahiden Osman, Bayezıt ve Mehmet'in arkadaşları ele avuca sığmaz bir milletmiş, at sırtından inmez, diyarlar ve şehirler zaptederlermiş. Süleyman'ın gününden sonra yine de ara sıra komşularına musallat olmuşlar ama çoğu zaman oturan insanlarmış; bugün ise çoğu zaman tütün içen bir millet haline gelmişler, çünkü kadınları bile çubuk içiyor.
Gül reçeli Türkiye'de pek makbul bir reçeldir ve sabahları bir bardak su ile, kahveden önce yenir; bunu yapmayı tavsiye edebilirim.