Louis-Jean Calvet Gönderileri
Louis-Jean Calvet kitaplarını, Louis-Jean Calvet sözleri ve alıntılarını, Louis-Jean Calvet yazarlarını, Louis-Jean Calvet yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Ulvi veya süfli ruhunun üstün gelmesine göre, insan ya “kurtulacak” yahut da “mahvolacak”tır.
FaustKitabı okudu
Bu adamı, düşüncesini ve hayatını felce ugratan yalnızlıktan çekip çıkarmayı kabul eder; hayatın güzel oldugunu, tatmin edildiğini ona söyletmeyi üzerine alır. İşte o zaman Faust anlaşmayı bizzat teklif eder:
“Eğer ben, günün birinde, atıl bir halde, tembellik yatağına uzanacak olursam, hemen o anda yok olayım! Eğer sen de bir gün, bana kendi kendimi beğendirecek kadar, yüzüme gülerek beni aldatabilirsen ve bir takım zevklerle gözümü boyayabilirsen, o gün benim son günüm olsun! Bu hususta bahse girerim!“
FaustKitabı okudu
“İşte bu suretle yaşamak bana bir yük olduğundan, ölümü özlüyorum ve hayattan tiksiniyorum.”
FaustKitabı okudu
Ne kadar ben bu!
“Sabahları hep korku içinde uyanıyorum. Geçip giderken, benim bir tek arzumu yerine getirmeyen, herhangi bir neşe alametini bile inatçı bir aksilikle bastıran ve heyecanlı göğsümün ferahlanmasına, hayatın bin türlü gailesiyle engel olan günü görünce, acı gözyaşları dökerek ağlamak istiyorum.
Gece olunca da yine endişe içinde yatağıma uzanmak mecburiyetinde kalıyorum. Lakin burada da bana rahat nasip olmuyor, ve korkulu rüyalar beni dehşete düşürüyor.”
FaustKitabı okudu
Ne giyersem giyeyim, yine yeryüzündeki bu dar hayatın azabını çekeceğim. Ne sade gülüp oynayacak kadar yaşlıyım, be de arzusuz olmayacak kadar gencim. Bu dünya bana ne verebilir ki?
“Vazgeç bu işten! Bu işten vazgeç!”
İşte bu, herkesin kulaklarında çınlayan ve bütün gücümüzün devamı müddetince, her saatin bize boğuk bir sesle tekrar ettiği ebedi nakarattır.
FaustKitabı okudu
Mephistopheles, mukadderatı elinde tutan kötü ruhtur. Aşağı içgüdülerimizin, ne olduğu belirsiz arzularımızın şahididir. Onlara elle tutulur bir vücut veren, onların gerçekleşmelerine çalışan odur; alt şuurumuzda hayatımızın tanığıdır, bizi tehlikeye, koyan her şeyi aydınlığa o çıkarır, bizi kendimize o ifşa eder. Bundan da büyük iç kışkırtısı olamaz. Ustalıklı bir maharetle bize hükmeder, Şeytan kendisine bir sihir kudreti verdiği için de bizi tatlı hayallerle aldatmakta büyük bir sihirbazlık gösterir.
FaustKitabı okudu
“Ben daima inkar eden ruhum! Bunda da haklıyım, çünkü vücuda gelen her şey mahvolmaya müstehaktır. Bu itibarla hiçbir şey vücuda gelmeseydi, daha iyi olurdu. İşte bundan dolayı, sizin günah, tahripçilik ve kısaca fenalık dediğiniz ne varsa, hepsi benim esas unsurumdur.”
FaustKitabı okudu
İnsandaki bilgisizliğin ve korkunun bu çifte köleliğinden nasıl kurtulmalı? Zindandan nasıl kaçmalı? Tanrılara ayrılmış olan sahaya azimle girmekten; hiçlige yuvarlanmak tehlikesini bile, göze alarak cehennemin ateşleriyle yanan o küçük ağızdan titremeksizin geçmekten başka yapacak şey yok. Bununla beraber, manasız yeryüzünü ıstıraplı bir korku duymadan terke karar verir:
“Benim göğsümün içinde, maalesef iki ruh yaşıyor, bunların biri diğerinden ayrılmak istiyor: Biri kuvvetli bir sevginin ilitirası içinde, dünyaya kenetlenen uzuvlarla sarılıyor, diğeriyse, toz toprak içinden şiddetle kurtularak, ulu ataların diyarına doğru yükseliyor. Eğer, yerle gök arasında saltanat sürerek dolaşan ruhlar varsa, şu altın renkli ince bulutlardan sıyrılarak aşağı insinler ve beni yeni renkli bir hayata kavuştursunlar.”
FaustKitabı okudu
Faust her gün görülegelen insanlardan degildir. Çünkü gerek Tanrı, gerekse Şeytan, her ikisi de, onu vaktiyle Eyüb Peygamberi gözaltında bulundurdukları gibi, gözaltında bulundurmaktadırlar ve tartışmalarının, bahse tutuşmalarının konusunu o teşkil etmektedir. Onun hiçbir şeyle memnun edilemeyen, gökten en güzel yıldızları, yerden en yüksek
FaustKitabı okudu
“Faust'umda hangi fikri canlandırmak istedigi mi benden soruyorlar. Sanki ben de onu bilirmişim, söyliyebilirmişim gibi Gökten inip dünyanını içinden geçerek cehenneme kadar; icabında fikir bu olabilir; ama bu, bir fikirden çok eylemin bir sürecidir (processus). Sonra, Şeytan'ın bahsi kaybetmesi ve bir insanın daha iyiyi isteye isteye, sonunda yanlış hareketlerden kurtulmaya muvaffak olması; şüphesiz ki birçok noktaları aydınlatmaya elverişli güzel bir düşüncedir, ama gerek eserin esasına, gerek ayrı ayrı alınan bütün sahnelerine hakim olan fikir bu değildir. Eger Faust'uma koydugum hayat kadar zengin, o kadar degişik, dolgun bir hayatı tek bir fikrin bütünü bağlayan ince ipi üzerine dizmek isteseydim, ne güzel bir netice elde etmiş olurdum!”
Goethe devam ediyor:
“Kısacası soyut düşüncelere vücut vermek, şair olarak benim yapacagım iş degildi. Hatta aralık vermeksizin uyanık olan bir muhayyilenin bana olduğu gibi verdigi türlü izlemleri duygulu, şidetli, sevimli, degişik izlemleri bile ruhumda topluyordum; şair olarak da, kendimde bu hayalleri, bu izlenimleri düzeltmekten, biçimlendirmekten, tasavvur ettiğim şeylerden okuyanların veya işitenlerin, aldıgım aynı izlenimleri almaları için- onları canlı tasvirlerle yaşatmaktan başka yapacagım şey yoktu.”
FaustKitabı okudu
Eski sihirbazın garip kişiliğine karşı bir ilgi duyması ve çağdaşlarının muhayyilesi önünde dalgalanan dahi insanüstü idealini onda canlandırmayı düşünmesi, onu ilimden yorulmuş, hayatı, tabiatın sezgili bilgisini, ölçüsüz ve hudutsuz hazzı arayan, zamanının bayağı bilgeliğine isyan eden, aşağı ve renksiz yaşayışın verdiği tiksintiden kurtulmak için şeytan'la bir anlaşma imzalayan ve şeytanın emri altında, dünya ortasına cesaretle atılan bir Titan olarak tasavvur etmesinin sebepleri böylece kendiliğinden anlaşılır. Fakat koyu protestanlığın mahkum ettiği, cehenneme layık gördüğü bu Titan'ı yeni çağ bağışlıyor ve yüceltiyor; Lessing onu bir bilgi kahramanı olarak kutlamıştı; Goethe ise, onu varlığının bütün kuvvetleriyle ilme, hayata kavuşmak, nefsinde bütün insanlığın sevinçlerini, kederlerini yaşamak isteyen dahi ve ihtiraslı, insanüstü olarak göklere çıkarıyor.
FaustKitabı okudu
Geleneğin tanıttığı büyücüye az çok benzeyen, gerçek bir Faust 16 ncı yüzyılda yaşamıştı. Bu bir meczup mu, yoksa bir şarlatan mıydı? Belki hem meczuptu, hem şarlatandı . Binbir hileye başvurarak, marifetleriyle saf insanların gözlerini kamaştırarak dünyayı dolaşmıştı. Hele Almanya'da Üniversite gençliği arasında pek sevilen ve o gençlik gibi klasik antikiteye aşık olan Faust, belki de bir gün onları eğlendirmek için Helena'nın hayaletini çağırmış olacak. Sonunda kendisini alteden Şeytanla anlaşmıştı. Daha sağlığında doğmuş olan efsanesi, ölümünden sonra büsbütün yayıldı. Bu efsane on altıncı yüzyılın sonlarına doğru yayımlanan «Volksbuch»' da vücut bulur. Bu kitap Faust'un ahlaklaştırıcı maksatlar taşıyan romanlaştırılmış hayatından başka bir şey degildir: Bize tabiatın harikulade kabiliyetler verdiği, Hıristiyanlık havası içinde yetişmiş, ama gururu yüzünden günah içine hatıp gitmiş bir adamı gösterir. Faust, her şeyi öğrenebileceğini, her şeyi elde edebileceğini sanmış, hülyasını gerçekleştirmek için de ruhunu Şeytan'a vermişti. Şeytan da, yasak bilgiler ve hazlar ortasında, yolunu aydınlatması için ona memurlarından, suç ortaklarından birini, Mephistopheles'i göndermişti. Faust, ne imanı, ne de kurtuluş arzusunu kaybetmişti; Şeytanı aldatacağını umuyordu; ama kendisini günahlarının ağına kaptırmış ve içinde cennetin özlemini taşıdıgı halde, cehennemden sakınmak kuvvetini kendinde bulamamıştı. Tecrübe bir kere sona erince Mephistopheles kendisini oraya sürüklemişti.
FaustKitabı okudu
Kahramanı, zayıfların savunmasına, haksızlıkların düzeltilmesine, yolsuzluklara karşı savaşa iten bu asil deliliğin anlaşıldığı ve bir dereceye kadar paylaşıldığı bir çağ varsa, o çağ olacağa boyun eğme, dünyadan el etek çekme çağı değildir. Adaleti kurmak için dünyanın kendilerini beklediğine, kendilerine büyük ihtiyaçları olduğuna onunla beraber inanan insanlar, yalnız onlar, onu sevilmek istediği gibi severler. İhtiyarlayınca, insanları daha mutlu etmek için bir vakitler harbe gitmeye kalktıklarını hayal meyal hatırlayacaklar, çünkü teşebbüs onlara o kadar boş görünecektir. Ama asil ve cömert yıllarda, uzlaşmayı daha öğrenmedikleri yıllarda, Don Kişot'un çağrısını dinliyorlardı. Sesinin yankısını uzun zaman içinde taşıyana ne mutlu!.. Don Kişot, kalbin gençliğidir.
Don Kişot Cervantes'in kitabında ölmüştür; ama Cervantes'in kiabıyla, halk yıgınlarının hayalinde yaşamaya devam ediyor. Onun hayatı bilhassa memlekeimizde parlak olmuştur. On yedinci yüzyılda ona gülerler, hem de candan, gönülden gülerler; klasikler onu çok kaba bulur; ama on sekizinci yüzyıl ondan faydalanır ve bir kuklayla eğlenir gibi onunla
eğlenir. Sonra, Alman eleştirisinin etkisi altında, Don Kişot'un çehresi değişir; yalnız çehresi değil, ruhu da değişir. Samurtkan yüzlü gülünç şövalye haksızlığa uğrayanları koruyan, kendisine dünya dar gelen, büyük kalpli bir idealist, hülyası olaylarının sertliğine çarptığı için hüzünle ezilen bir kahraman olur. Romantizm onu böyle görmüş, bize böyle devretmiştir. Don Kişot'u bu gözle görmek, Cervantes'e belki de aklından hiç geçmemiş olan şeyleri vermek olur; bununla beraber eserinin birçok yerleri bu duruma elverişlidir. Cervantes'inki gibi, klasik eserlerin, derin surette beşeri olan eserlerinin öyle bir özü, öyle bir zenginliği vardır ki, nice kuşaklar onlarda mahiyetlerini bozmadan daima yeni anlamlar bulurlar. Bugünkü anlamıyla, Don Kişot özellikle gençligi çekmektedir.
Don QuijoteKitabı okudu
Bir humma buhranından sonra birdenbire akıllanır ve bütün hayatının bir hayalden ve delilikten başka bir şey olmadığını itiraf eder. Acaba bu, onu sevdiği her şeyden ayırmak için bir deneme miydi? Yahut da Cervantes, ölüme hazırlanmasına, vasiyetnamesini düzenlemeye imkan vermek için ona bir uyanıklık anı mı vermek istemiştir? Ölümü basit ve asil oldu; Sancho Panza da dahil olmak üzere, bütün dostlarına büyük bir üzüntü verdi. Ama Sancho, kendisine vasiyetnamede iyi bir pay ayrıldığı için üzüntüsünü öbürlerinden daha çabuk unuttu.
Don QuijoteKitabı okudu