Hep düşünürdüm, azıcık eşkiya olmasa, Yaşar Kemal İnce Memed'i yazamazdı. Yüreğine, kalemine diyecek yok. Fakat Bu Diyar Baştan Başa'yı okuduktan sonra anladım ki deneyim de istemediğin kadar var. Tolstoy'un Savaş ve Barış'ı yazarken döneme tanıklık eden bütün yaşlıları bulup tanıklıklarına başvurmasından ziyade savaşın yaşandığı Boradino' yu günler, geceler boyu gezmesi gibi Yaşar Kemal de İstanbul'da, daktilosunun başında yazmamış yazılarını. Anadolu'yu karış karış gezmiş, dolaşmış. Kılıktan kılığa girmiş, bal arası gibi toplamış hikayeleri. Hikayelerin içine girmiş, roman kahramanı olmuş yer yer.
Kaçakçılar arasında 25 gün geçirmiş mesela. Mal almış Antep'ten, Suriye sınırını yaylım ateşi altında gidip gelmiş. Namı Adanalı kaçakçı Hasan.
Ağrı dağına çıkmış. Çıkılmaz denilen dağa... Bulunmaz denilen Nuh'un Gemisi'nin peşine düşmüş bir Fransız ekibiyle. Bulmuş mu bulmamış mı mesele değil. Mesele çıkmakta, aramakta, Allahın sıcağında pişmekte, Ağrı Dağının tipisinde, boranında donmakta...
Yaşar Kemal büyük romancı, amenna. Demirciler Çarşısı Cinayeti, İnce Memed, Ağrı Dağı Efsanesi, Sarı Sıcak, Binboğalar Efsanesi, Çakırcalı Efe romanları enfes eserler. Fakat gazeteciliği, röportaj yazarlığı da ondan aşağı değil.
