20. yüzyıl savaşlar ve ihtilâller yüzyılı oldu. İki büyük dünya savaşı ve onları izleyen uzun ideolojik Soğuk Savaş döneminde, milyonlarca insan hayatını kaybetti ve milyonlarcası da ülkesini terk etmek zorunda kaldı. Özellikle Sovyetler Birliği'nde komünist ideolojinin kontrolü altına giren milletler, insanlık tarihinin en büyük trajedisini
Cedidizm
Meşhur Türk âlimi İsmail Gaspıralı'nın Kırım'da başlattığı usul-ü cedit okulları, daha sonraki dönemlerde, Türk dünyasındaki bütün reformculara isim babalığı yapmış ve onların kendilerini “cedit” olarak tanımlamalarını sağlamıştır. Eğitimde Arapça yerine Türkçe'nin kullanılmasını, dinî bilgilerle birlikte matematik, tarih,
Akıbetinin Sultan Galiyev gibi olacağını fark eden Zeki Velidi, Bolşevik yöneticilere mektuplar yazarak ortadan kayboldu. Daha sonra Türkistan'a geçti ve millî mücadeleye katıldı. Bu arada Türkistanlı sosyalist aydınlar tarafından kurulan Sosyalistler Tüdesi'nin kurulmasında rol oynadı. Bu fırka daha sonra Erk Partisi ismini alacaktır.
Kurtuluş Savaşı'na Farklı Bir Bakış
Itilaf Devletleri arasında dengenin bozulmasında en büyük payı olan ülke ise İngiltere oldu. Ingilizlerin Damat Ferit'le 12 Eylül 1919'da imzaladıkları iddia edilen gizli sözleşme, 16 Mart'ta Istanbul'un resmen işgal edilmesiyle birlikte Boğazlara ilaveten Karadeniz limanlarının da İngiliz kontrolüne geçmesi ve Anadolu demiryolları şebekesi denetiminin yine Ingilizlerin etkin olduğu bir komisyona verilmesi müttefikleri oldukça rahatsız ediyordu. 22 Haziran 1920'de Paraskevopulos komutanlığında Salihli, Alaşehir yönündeki Yunan ilerlemesi ise Fransız istihbarat raporlarında "İngiltere'nin Türkiye'nin hamisi olma yolundaki şansını artırıcı bir etken olarak yorumlanıyordu. Fransızlara göre İngiltere, Yunan ordusunun desteği olmadan bu üstünlüğü kesinlikle elde edemezdi. Zira, askeri gücü Anadolu milliyetçileri ile silahlı bir mücadeleye girmek için yeterli değildi. Ayrıca, Îngiliz kamuoyu İngiliz ordusunun Anadolu'da askeri harekata girmesine karşı çıkıyordu.
Sayfa 71
"Ali Emiri Efendi, İstanbul'un işgal edildiği 1920'li yıllarda sinsi bir teklifle karşı karşıya geliyor. Fransız işgal komutanı bizzat kütüphaneye geliyor. Kitaplarını satması için üç bin İngiliz lirası teklif ediyor. Paris'te bir Şarkiyat Enstitüsü kuralım, siz de buranın müdürü olun, diyor.
Ali Emiri Efendi şu cevabı veriyor, "Ben bu kitapları milletimin bana verdiği maaşla topladım. Benden sonra bu milletin çocukları onlardan istifade etsin diye hepsini vakfettim. Biz Türkler misafirperver insanlarız. Teklifinizi duymamış olayım. Aksi taktirde şu elimdeki bastonu kafanıza yersiniz!"
Sayfa 105
