Kitapta dünyada erdem yaratmış düşünceleri ve düşünürleri hissetmek mümkün.
Kitaba tarihsel ve aynı zamanda bireysel bakmak lazım. Sadece dönemi anlamak, Marcus’u incelemek, yalnızca Roma imparatorluğu bazlı ele almak, yine sadece kişisel gelişim niyetiyle veya felsefe okumuş olmak için okumamak lazım. Kitabı okurken milattan önceden başlayıp, döneminden (ms 120-180), 1900lerden günümüze kadar gelen bir göz ile ele almak daha keyifli olur. Bu şekilde okumanız, zaman veya coğrafya farkları dinlemeden birbiriyle bağlantılı olan çok fazla tarihi figürü hissetmenizi sağlayacaktır.
Ek Not: Bu kitabı Zhuangzi metinleri, Tao Te Ching, Savaş Sanatı, Konuşmalar (Konfüçyüs) ile beraber inceliyorum ve heyecanlandırıcı bir şekilde anlayış benzerlikleri yakalıyorum. Marcus’un saygı, erdem ve aile/dost yaklaşımları her ne kadar kimi Yunanlı ve Romalı filozoflar sayesinde gelişmiş olsa da M.Ö. Çin düşünürleriylede etkileşim kurmak çok kolay. Bunların yanı sıra bir lider olarak kendini halk arasında var edişi Mustafa Kemal’in karakteristik özellikleriyle benziyor ve yine aynı şekilde “nasıl bir lider olmalı” sorusunu yine bir takım Antik Çin düşünürleriyle uyuşuyor. Bu kadar fazla bağ görmek oldukça keyifli. Stoacı bir anlayışa olduğu bilinen imparator Marcus Aurelius sanıldığından çok daha fazlası bir insan bence.
