Ahmet’in elinde 10 elma, ve 10 portakal, Mehmet'in elinde de çok sayıda portakal vardır. Bu durumda Mehmet portakal vererek Ahmet'ten bir miktar elma almak isteyecektir. Açıktır ki, Ahmet eğer birinci elma karşılığında 3 portakal istemişse, ikinci elma için daha çok diyelim 5, üçüncü için diyelim 10, dördüncü için diyelim 50 ve böyle portakal isteyecektir. Ahmet’in bu bi çimde davranışının nedeni azalan marjinal fayda prensibidir. Mübadele süresi boyunca Ahmet'in elindeki elmalar azaldığı için bunların marjinal faydaları artmakta, buna karşılık elindeki portakallar arttığından bunların marjinal faydaları da azalmaktadır. Bu iki marjinal faydanın bir birine eşit oldukları noktada Ahmet artık değiş-tokusu durdurur. Bu noktadan sonra Mehmet ne kadar çok portakal verirse versin Ahmet'i bir tek elma vermeye razı edemez.
Bir malın elimizdeki miktarı arttıkça marjinal faydası azalır. Buna azalan marjinal fayda prensibi ya da yasası denir. Bu, insanların davranışları üzerinde yapılan gözlemlerden çıkarılan genel bir eğilim, bir yasadır.
Azalan marjinal fayda yasası her mal için geçerli olacaktır.Belli bir zaman da bir maldan daha fazla birim alındığında, bu birimler daha az değerli kullanımlara tahsis edilecektir.
Aşk sadece bir süreçtir. Aşk: sonsuz ve sınırsız sevginin olmadığını henüz bilmeyenlerin onu arama çabasıyla tükettiği zamanın adıdır. Aşık ise bu çabayla ömür tüketen budalaya denir. Tinsel yahut tensel hiçbir arzu sonsuz değildir. Sürekli artan bir arzuyla sevemezsiniz. Sürekli ilk günkü gibi sevemezsiniz. Azalan marjinal fayda aşk için de geçerlidir. Sabah beraber uyandığınızda gördüğünüz o mahmur gözler bir süre için romantiktir. Sonrasında çevresinde çapaklar olan, şişmiş ve itici birer çukurdur sadece.
Gerçeğe ulaşanlar huzursuzdur. Siz huzursuz olmamak için budala olmayı tercih ediyorsunuz.
Hayatın en acımasız gerçeklerinden biri şudur: Harika şeyler özellikle ilk olduklarında harikadırlar. Psikologlar buna alışkanlık, iktisatçılar buna azalan marjinal fayda, geri kalanımız ise evlilik der.
Mutluluğu araştıran akademisyenler, bir ailenin geliri yılda yetmiş beş bin dolar civarında olduğunda paranın insanların mutluluğunu artırmayı bıraktığını iddia ediyorlar. Bu noktadan sonra iktisatçıların "azalan marjinal fayda" dediği şey ortaya çıkıyor. Eğer aileniz yetmiş beş bin dolar kazanıyorsa ve komşunuz yüz bin dolar kazanıyorsa, o fazladan yirmi beş bin dolar komşunuzun daha iyi bir arabaya binebileceği ve dışarıda biraz daha sık yemek yiyebileceği anlamına gelir. Ama o fark, komşunuzu sizden daha mutlu veya iyi bir ebeveyn olmayı gerektiren binlerce küçük ve büyük şeyi yapmaya daha donanımlı kılmaz.