Goethe
***
Doğu'nun kültür birikimini keşfede Goethe, bu kültürün yüceliğini ortaya koymak için Batı- Doğu Divanı'nı yazmıştı. Ama sonra... Rubailerini bildiği halde Ömer Hayyam'a ünlü kitabında neden yer vermediğini biliyor muydunuz?
* * *
Sayfa 9
Dürüstlük zengin eder ama zaman alır.
Sayfa 398Kitabı okuyor
Zamanı kısaltan nedir?
Faaliyet!
Onu dayanılmaz derecede uzatan nedir?
Avarelik!
Borca batıran nedir?
Miskinlik ve müsamaha!
Kazandıran nedir?
Fazla düşünmemek!
Şeref ve asalet veren nedir peki?
Kendini müdafaa etmek!
Sayfa 207Kitabı okuyor
Toprağa yazılmış zaten, yazılacak
âşıklar ..
Bağrında sıkıntı hissederse şair,
Kendi ile barışmalıdır ahir.
Sayfa 181Kitabı okuyor
Düşmanlarından ne yakınırsın?
Senin olduğun gibi oluşunu
Sessizce, sonsuz bir suçlama olarak gören
Dostların gibi mi olsalardı?
Doğu-Batı Divânı
Yaşam Bilgeliği Üzerine Aforizmalar
Divan şairi kendini hiçbir dogmayla bağlamaz ve her halükârda müsamahasını muhafaza eder. O, İncil ve Kur'an'a saygı duyar; farklı tarzlarda insanlığın önderleri olan İbrahim, Musa, Sokrates, İsa, Muhammed veya Spinoza onun nezdinde ilahi bir iradenin ilham almış beyancıları olarak değerli ve takdire değerdirler. Doğu Batı Divanı'yla şair, Doğu ile Batı arasında bir köprü kurmak istiyordu.
Sayfa 208Kitabı okuyor
Goethe Doğu Batı Divanı'nı yazdığı zaman dostlarının ve tanıdıklarının dikkatlerini Şarkiyat üzerine çekmenin ve onları Peygamberin şahsiyeti ve Kur'an öğretileri hakkında malumat sahibi etmenin de gayreti içerisindeydi. Tabii, meselesi onları Müslüman etmek değil, bilakis kendisini cezbeden, hayran bırakan bu konularda konuşacak muhatap bulmaktı. Şark ruhuyla yazdığı şiirlerinin kendisine yakın olan insanlar üzerinde nasıl bir tesir bıraktığını keşfetmek istiyordu.
"Sona erdirememen,
bu seni büyütecektir."
Goethe, Doğu-Batı Divanı
Sayfa 81Kitabı okuyor
Ey Hâfız, sana denk şair olmak hevesi Ne boş hülyadır!